سؤال:نشانه بلوغ چیست؟ و انسان در چند سالگى مکلّف مى شود؟
پاسخ:بلوغ در پسر به یکى از سه چیز مشخص مى شود:
1) روییدن موى خشن و زِبر در زیر شکم بالاى عورت
2) خروج منی چه در حال خواب و چه در بیداری
3) کامل شدن 15 سال قمری که 163 روز و 6 ساعت از 15 سال شمسی کمتر است.
و بلوغ دختر به یکى از سه چیز:
1) روئیدن موى خشن و زِبر در زیر شکم بالاى عورت
2) بیرون آمدن منی چه در خواب و چه در بیداری؛
3) تمام شدن نه سال قمری که 97 روز و 22 ساعت و 48 دقیقه و از نه سال شمسی کمتر است(1)
سؤال:شخصى در سالهاى قبل از 15 سالگى یقین به خروج منى پیدا کرده ولى از روى جهل به مسأله و نبودمسأله گو نماز نخوانده و روزه هم نگرفته است; اکنون نسبت به عبادات آن زمان چه وظیفه اى دارد؟
پاسخ:در فرض سؤال که یقین دارد منى از او خارج شده، بالغ بوده و نماز و روزه هاى فوت شده اش را باید قضا کند و خوردن روزه ها اگراز روى جهل بوده و در یاد گرفتن مسائل کوتاهى نکرده کفاره ندارد.
سؤال:پسربچه اى در سنّ 6 سالگى علائم بلوغ در او دیده شده از قبیل موى بالاى عورت و زیر بغل و ضخیم و پر شدن صداى گلو و دیده شدن علامت جنابت بطور نادر در لباس زیرین، آیا او مانند افراد مکلف بایدنماز و روزه و سایر واجبات را انجام دهد؟
پاسخ:چنانچه علاوه بر علائم مذکور داراى تمییز متناسب با بلوغ باشد، مکلف خواهد بود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) سال قمرى از اوّل محرم شروع و به آخر ذى حجه ختم مى شود و هرماه قمرى 29 روز و دوازده ساعت و 44 دقیقه است و یکسال قمرى 354 یا 355 شبانه روزمى باشد. و سال شمسى از اول فروردین شروع و به آخر اسفند ختم مى شود و شش ماه اوّلسال هر ماه 31 روز و 5 ماه بعد هر ماه 30 روز و ماه اسفند در سالهاى عادى 29 روز ودر سال کبیسه 30 روز مى باشد. روى این محاسبه هر سال شمسى 11 روز بیشتر از سال قمرىخواهد بود. و چون ملاک عبادت و تکالیف شرعیه از نظر قرآن و روایات، ماههاى قمرى است لذا بلوغ شرعى که اوّل تکلیف است به حساب قمرى تعیین شده است.