سؤال: اگر كسي در موقع عمل حج و عمره ناچار است سر خود را بپوشاند، يا زير سايه قرار بگيرد و نميتواند در آفتاب باشد، چنين شخصي ميتواند از ديگري نيابت كند يا نه؟
پاسخ: در فرض سوالكه نايب معذور در انجام بعض محرمات احرام است، نيابت و استيجار او مانع ندارد، و كفّاره آن بر عهده خود نايب است.
سؤال: كسي كه براي حج اجير ميشود، اگر شرط كند كه مثلاً براي طواف نساء يا يك عمل ديگري كه نيابت بردار است نايب ميگيرم، آيا اين شرط نافذ است، و ميتواند عمل نمايد يا نه؟
پاسخ: اجير ميتواند براي ذبح قرباني نايب بگيرد، لكن در ساير اعمال اجير بايد شخصاً اعمال را بجاي آورد، و اگر كسي از اول معذور از مباشرت باشد، استنابه او خلاف احتياط است، و شرط مذكور نافذ نيست، و موجب بطلان اجاره است.
سؤال: در مناسك آمده است كه معذور نميتواند نايب شود، معذور به چه كسي گفته ميشود؟ لطفاً حد آن را معين كنيد، مثلاً كسي كه نميتواند نماز طواف را صحيح بخواند، يا نميتواند خودش رمي جمرات كند، و يا نميتواند قرباني نمايد، و يا نميتواند يكي ديگر از واجبات حج را ـ اعم از اركان و غير اركان ـ انجام دهد، معذور است يا خير؟
پاسخ: در قرباني مباشرت شرط نيست، و نايب هم ميتواند ديگري را در قرباني وكيل نمايد، ولي كسي كه از مثل نماز طواف و رمي جمرات معذور باشد، استنابه او بنابراحتياط جايز نيست و نيابتش نيز كافي نيست.
سؤال: كسي كه احتمال قوي عقلايي ميدهد كه نتواند اعمال را به نحو عادي انجام دهد، و ممكن است حج تمتّع را بدل به افراد كند، آيا ميتواند از حج واجب نيابت كند؟ و هم چنين اگر يقين داشته باشد كه حج تمتّع او بدل به إفراد ميشود حكم او چيست؟ و آيا زنها كه معمولاً يكي از دو فرض گذشته درباره آنها پيش ميآيد، حكمشان با ديگران يكي است و يا فرق دارد؟
پاسخ: در فرض سوالاحوط ترك نيابت است.
سؤال: آيا معذورين ميتوانند از ائمه اطهار و انبياء و يا علماء ماضين و يا پدر و مادر تبرعاً نيابتاً حج بجا آورند؟
پاسخ: اگر تبرع از حج استحبابي باشد، صحت آن بعيد نيست.
سؤال: شخصي كه قرائت و يا اذكار واجبه نمازش صحيح نيست، آيا جايز است كه نيابت حج را قبول نمايد، و بعد از اينكه خودش نماز طواف را خواند، ديگري را نيز براي نماز نايب كند يا نه؟ و بر فرض عدم جواز چون جاهل به مسئله بوده، و چنين كاري كرده، تكليفش چيست؟
پاسخ: نيابت چنين شخصي صحيح نيست، و در فرض دوم بايد از مستأجر استرضا كند، و يا وجه را مسترد دارد.
سؤال: شخصي كه قرائت و يا اذكار واجبه نمازش صحيح نيست، لكن فكر ميكرده است كه تصحيح نماز كار سهلي است، و در فرصتي كه قبل از حج دارد ميتواند قرائت نمازش را اصلاح نمايد، در هر صورت با اين گمان و يا با سهل انگاري نسبت به تكليف خود، در ميقات به عنوان نيابت محرم شده است، ولي وقت انجام نماز طواف هر چه سعي شده ولو با تلقين نتوانسته است نمازش را صحيح بخواند. بفرماييد فعلاً كه در مكّه است تكليف او چيست؟
آيا به طور قطع مقداري را كه به نيابت انجام داده باطل است، و اگر چنين است وظيفه بعدي او چيست؟ آيا واجب است به ميقات و يا ادني الحل برگردد، و براي خودش ـ اگر چه به عنوان حج استحبابي ـ محرم شود، و بدين وسيله جبران ورود به حرم را كه بدون احرام صحيح انجام داده است بنمايد، و يا چنين كاري وجوب ندارد، ولي ميتواند چنين كند؟
و يا با آنكه نبايد به آن حج اكتفاء شود، بايد احتياطاً آن اعمال را با همان نيّت قبلي ادامه دهد، و در مواردي كه مثل نماز طواف پيش ميآيد، هم خودش تا حدي كه مي تواند بخواند، و هم احتياطاً نايب بگيرد؟ و يا آنكه وظيفهاش اين است كه احتياطاً به ميقات برگردد، و براي عمره تمتّع به نيّت خود محرم شود، و اعمال عمره تمتّع را انجام دهد، ولي براي حج تمتّع نيّت ما في الذّمه كند، كه اگر عمره تمتّع اول صحيح است اين حج مكمل آن باشد، و اگر عمره تمتّع دوم كه براي خود انجام داده صحيح است باز اين حج بتواند آن را تكميل نمايد؟
پاسخ: در فرض سوال، صحت عمره مذكور براي منوب عنه محل اشكال است، بنابر احتياط به قصد منوب عنه محرم به احرام حج شود، و اعمال را به جاي آورد، و نسبت به اجرت مصالحه نمايند و اگر حج نيابتي حَجّةالاسلام يا حج واجب ديگر بوده بايد مجدداً براي منوب عنه استيجار نمايند.
سؤال: زن و يا مردي كه روز دهم و يازدهم و دوازدهم قادر به رمي جمرات نيست، ولي ميتواند شبها رمي جمره نمايد، و يا در روز سيزدهم قضاي هر سه روز را بجاي آورد، آيا ميتواند نيابت كند يا خير؟ و در صورت امكان آيا همه صور مذكوره يكسانند و يا آنكه فرق دارند؟
پاسخ: بنابراحتياط چنين شخصي را اجير ننمايند.
سؤال: افرادي كه معذورند از واجباتي كه تركش ولو عمداً مضر به حج نيست، مثل رمي جمرات در روز يازدهم و دوازدهم و مبيت به مني در شبهاي يازدهم و دوازدهم، آيا ميتوانند اجير شوند و نيابت كنند يا نميتوانند؟
پاسخ: ذوي الاعذار بنابراحتياط واجب با عدم انحصار به معذور نميتوانند نايب شوند، حتي اگر در مثل موارد مذكور عذر داشته باشند.
سؤال: افرادي كه بعنوان آشپز يا خدمه كاروان به مكه ميروند و شب عيد از مشعر الحرام نصف شب به مني ميروند جايز است كه آنها را اجير كنند يعني پول بدهند كه به نيابت كسي عمل حج را انجام دهند يا نه چون نيمه شب از مشعر الحرام خارج ميشوند.
پاسخ: در فرض سوال، نيابت اشخاص مذكور را مشهور صحيح نميدانند.
سؤال: يكي از خدمه كاروان نائب شده كه حج تمتّع انجام دهد و مدير كاروان به او ميگويد زنها را ببر در مشعر وقوف اضطراري بده و به مني ببر و او هم بُرد وقتي خواست برگردد كه خود را به مشعر برساند براي وقوف تا طلوع آفتاب اذان صبح را گفتند و يا بعد از اذان صبح به مشعر الحرام رسيد آيا حج نائب درست است؟
پاسخ: در مورد سوال، اگر در موقع قبول نيابت ميدانسته كه برنامه همين است كه بايد زنها را ببرد مستحق اجرت نيست ولي حجي كه بجا آورده مبرء ذمّه منوب عنه است همچنين اگر بعد از قبول نيابت اين برنامه به او پيشنهاد شده باشد در اينكه استحقاق اجرت داشته باشد اشكال است ولي حجي كه نائب بجا آورده مبرء ذمه از منوب عنه است.
سؤال: خدمه كاروانها و افرادي كه به جهتي ديگر، شب عيد قربان را در مشعر الحرام نميمانند و تنها براي انجام وقوف، از اذان صبح تا طلوع آفتاب به مشعر ميآيند و يا وقوف اضطراري مشعر را بجا ميآورند ميتوانند در حج نايب شوند يا نه؟
پاسخ: نيابت آنها مبريء ذمه منوب عنه ميشود ولي در صورتي استحقاق اجرت دارند كه آنها را با علم به اين حال اجير كرده باشند.
سؤال: خدمهاي كه از روي جهل به مسأله اجير شدهاند، و وقوف اختياري مشعر را درك نكردهاند، فعلاً تكليفشان چيست، و هم چنين ساير معذوريني كه حج ناقص از اين قبيل انجام دادهاند ـ تبرعاً يا با اجرت ـ ؟
پاسخ: اگر عذر آنان طاري نبوده، صحّت حج و كفايت آن از منوب عنه محل اشكال است.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
