انهار
انهار
امکانات سایت
مطالب خواندنی

مسافت شرعی و حد ترخص

بزرگ نمایی کوچک نمایی
استفتائات احکام مسافر- آیت الله العظمی مظاهری مدظله
مسافت شرعی و حد ترخص
نیت روزه قبل از رسیدن به حد شرعی 
سوال : مسافری که در ماه مبارک رمضان در برگشت از سفر و قبل از ورود به حد شرعی در وقت سحر، سحری بخورد و نیت روزة آن روز را بکند و مطمئن باشد که قبل از ظهر به شهر خود می‌رسد، آیا همان نیت کافی است؟ 
پاسخ: کافی است.
 تعیین حدّ ترخص 
سوال : شخصی ساکن یکی از روستاهای اطراف اصفهان است و محل کارش در شهر اصفهان می‌باشد. اگر او به مسافرتی مثل مشهد برود، آیا در برگشت وقتی به حد ترخص اصفهان رسید، می‌تواند نماز خود را تمام بخواند و روزه بگیرد یا حتماً باید برای اتمام نماز و روزه به حد ترخص روستای خود رسیده باشد؟ 
پاسخ: حد ترخص اصفهان برای او نماز را تمام می‌کند.
 اتصال شهرهای قدیمی 
سوال : بعضی از شهرهایی که در گذشته حدود 30 کیلومتر با هم فاصله داشته‌اند، امروزه به هم متصل شده و فاصلة دو شهر تماماً محل سکونت یا مغازه است و اصلاً نمی‌شود تشخیص داد که شهر تمام شد. در این صورت، ساکنین این دو شهر در صورت رفتن به شهر دیگر در مورد نماز و روزه چه وظیفه‌ای دارند؟ 
پاسخ: نماز آنها تمام است و باید روزه بگیرند.
 مسافرت از وطن با فاصلۀ بیش از حد شرعی تا محلّ کار 
سوال : کسی که از محل کارش که فاصله‌ای بیش از حد شرعی با وطن او دارد، به مسافرتی بیش از هشت فرسخ می‌رود و فردا به محل کار خود بر می‌گردد، آیا قبل از اینکه از محل کار خود به وطنش برود، نماز او کامل است یا شکسته و روزۀ او صحیح است یا خیر؟ 
پاسخ: نماز او شکسته است و نمی‌تواند روزه بگیرد.
تردید در ادامۀ مسافرت 
سوال : شخصی که در ماه مبارک رمضان قصد مسافرت دارد و پس از طی سه فرسخ در ادامه سفر خود مردد می‌شود و اذان ظهر را می‌گویند. چنین کسی در صورت‌های زیر چگونه باید عمل کند:
الف) آیا باید روزه آن را به حساب آورد یا باید قضا کند؟
ب) در ادامه سفر مردّد شود ولی بعد تصمیم بگیرد به مسافرت ادامه دهد.
ج) در ادامه سفر مردّد شود و پس از ظهر به وطن برگردد.
 پاسخ: الف) اگر افطار نکرده است باید روزه بگیرد.
ب) آن تردید ضرری نمی‌رساند.
ج) آن تردید ضرر نمی‌رساند و اگر افطار نکرده است روزه او صحیح است.
 نیت روزه قبل از رسیدن به حد شرعی 
سوال : مسافری که در ماه مبارک رمضان در برگشت از سفر و قبل از ورود به حد شرعی در وقت سحر، سحری بخورد و نیت روزة آن روز را بکند و مطمئن باشد که قبل از ظهر به شهر خود می‌رسد، آیا همان نیت کافی است؟ 
پاسخ: کافی است.
تعیین حدّ ترخص 
سوال : شخصی ساکن یکی از روستاهای اطراف اصفهان است و محل کارش در شهر اصفهان می‌باشد. اگر او به مسافرتی مثل مشهد برود، آیا در برگشت وقتی به حد ترخص اصفهان رسید، می‌تواند نماز خود را تمام بخواند و روزه بگیرد یا حتماً باید برای اتمام نماز و روزه به حد ترخص روستای خود رسیده باشد؟ 
پاسخ: حد ترخص اصفهان برای او نماز را تمام می‌کند.
 اتصال شهرهای قدیمی 
سوال : بعضی از شهرهایی که در گذشته حدود 30 کیلومتر با هم فاصله داشته‌اند، امروزه به هم متصل شده و فاصلة دو شهر تماماً محل سکونت یا مغازه است و اصلاً نمی‌شود تشخیص داد که شهر تمام شد. در این صورت، ساکنین این دو شهر در صورت رفتن به شهر دیگر در مورد نماز و روزه چه وظیفه‌ای دارند؟ 
پاسخ: نماز آنها تمام است و باید روزه بگیرند.
مسافرت از وطن با فاصلۀ بیش از حد شرعی تا محلّ کار 
سوال : کسی که از محل کارش که فاصله‌ای بیش از حد شرعی با وطن او دارد، به مسافرتی بیش از هشت فرسخ می‌رود و فردا به محل کار خود بر می‌گردد، آیا قبل از اینکه از محل کار خود به وطنش برود، نماز او کامل است یا شکسته و روزۀ او صحیح است یا خیر؟ 
پاسخ: نماز او شکسته است و نمی‌تواند روزه بگیرد.
تردید در ادامۀ مسافرت 
سوال : شخصی که در ماه مبارک رمضان قصد مسافرت دارد و پس از طی سه فرسخ در ادامه سفر خود مردد می‌شود و اذان ظهر را می‌گویند. چنین کسی در صورت‌های زیر چگونه باید عمل کند:
الف) آیا باید روزه آن را به حساب آورد یا باید قضا کند؟
ب) در ادامه سفر مردّد شود ولی بعد تصمیم بگیرد به مسافرت ادامه دهد.
ج) در ادامه سفر مردّد شود و پس از ظهر به وطن برگردد.
 پاسخ: الف) اگر افطار نکرده است باید روزه بگیرد.
ب) آن تردید ضرری نمی‌رساند.
ج) آن تردید ضرر نمی‌رساند و اگر افطار نکرده است روزه او صحیح است.
 انصراف از سفر، پس از افطار در حد ترخص 
سوال : حکم روزه مسافری که بعد از حد ترخص روزه خود را افطار کرده، ولی پس از طی دو فرسخ از سفر منصرف شده و بر می‌گردد، چیست؟ چه وظیفه‌ای از حیث ادامه روزه و قضا وکفاره دارد؟ 
پاسخ: قضا دارد نه کفاره.
افطار روزه قبل از حدّ ترخص 
سوال : مسافری پس از بازگشت از سفر به علت گرسنگی شدید قبل از ورود به حد ترخص قبل از شهر توقف کرده تا اذان ظهر را بگویند و روزه خود را افطار کند و بعد به حد ترخص شهر داخل شود. آیا این کار او اشکال دارد و یا موجب کفاره می‌شود یا فقط قضا دارد؟ 
پاسخ: مسافر می‌تواند قبل از رسیدن به حد ترخص روزه نگیرد ولو می‌داند قبل از ظهر به وطن می‌رسد.
قصد مسافرت بعد از حدّ شرعی 
سوال : اگر شخصی بدون قصد سفر به محلی رود که بیش از حد شرعی مسافرت کرده باشد و از آن به بعد قصد مسافرت کند، آیا می‌‌تواند در همان محل روزه خود را افطار کند یا باید از حد ترخص آن محل عبور کند؟ 
پاسخ: می‌تواند.
افطار روزه در حدّ ترخّص با تردید در ادامۀ مسافرت 
سوال : اگر مسافری شک داشته باشد که آن روز به مسافرت برود و یا نرود و در حالی که به شک خود پایبند است حرکت کند و پس از دو سه فرسخ روزه خود را افطار کند و به شهر خود برگردد روزه او چه حکمی دارد؟ آیا فقط قضا دارد یا کفاره نیز بر آن مترتب می‌شود؟ 
پاسخ: قضا دارد.
 شک در رسیدن به حدّ شرعی 
سوال : اگر شخص مسافر شک کند که مسافرت او به حد شرعی رسیده یا خیر، آیا می‌تواند روزه خود را افطار کند یا باید تا حصول اطمینان از مسافت شرعی به روزه خود ادامه دهد؟ 
پاسخ: باید به روزه ادامه دهد تا محرز شود.
 اختلاف در اندازۀ مسافت شرعی 
سوال : چرا در مقدار مسافت شرعی بین مراجع معظّم تقلید اختلاف وجود دارد؟ 
پاسخ: اختلاف نیست و مناط هشت فرسخ است یا چهار فرسخ برود و برگردد.
افطار روزه پس از گذشتن از حدّ ترخّص 
سوال : آیا مسافر می‌تواند پس از گذشتن از حد ترخص شهر خود، روزه خود را افطار کند؟ 
پاسخ: می‌تواند، اگر مسافرت او حد شرعی را داشته باشد.
ادامۀ روزه در مسافرت شرعی 
سوال : شخصی برای تفریح در ماه مبارک رمضان به باغی در اطراف شهر می‌رود و به خیال اینکه فاصله آن تا شهر کمتر از چهار فرسخ است روزه آن روز خود را می‌گیرد. اما پس از چند روز می‌فهمد فاصله بیش از حد شرعی بوده و نمی‌توانسته روزه بگیرد. آیا قضای آن روز بر او واجب است؟ 
پاسخ: باید روزه‌ها را قضا کند.
افطار روزه با تصور رسیدن به حدّ شرعی 
سوال : شخصی برای مسافرت به شهری که فکر می‌کرده فاصله آن بیش از چهار فرسخ است رفته و در آنجا روزه خود را افطار کرده است. ولی بعداً فهمیده فاصله آن به اندازه شرعی نبوده و باید روزه خود را می‌گرفته. وظیفه او در باب قضا و یا کفاره روزه آن روز چیست؟ 
پاسخ: قضا دارد نه کفاره.
مسافرت چند مرحله‌ای 
سوال : اگر کسی در مسافرت پس از طی مسافتی حدود سه فرسخ به وطن دوم خود برسد و از آنجا سه فرسخ دیگر مسافرت کند.
اولاً آیا نماز او کامل است و روزه را باید بگیرد یا چون رفت و برگشت او بیش از هشت فرسخ شرعی می‌شود باید نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار کند؟
ثانیاً برای شکسته یا تمام بودن نماز و روزه بین اینکه از اول قصد مکان دوم را داشته یا می‌دانسته اول به وطن می‌رسد و بعد به محل دیگری می‌رود، فرقی وجود دارد؟
 پاسخ: اولاً: نماز او همه جا تمام است و روزه باید بگیرد.
ثانیاً: فرقی ندارد.
افطار روزه در حدّ ترخّص در صورت قطعی نبودن ادامۀ مسافرت 
سوال : مسافری که نمی‌داند مسافرت او به حد شرعی خواهد رسید یا نه، آیا می‌تواند پس از گذشتن از حد ترخص روزه خود را افطار کند؟ 
پاسخ: نمی‌تواند.
 ملاک در محاسبۀ مسافت شرعی 
سوال : ملاک در محاسبۀ مسافت شرعی، طول جاده است یا مسافت مستقیم؟ مثلاً اگر جاده‌ای 50 کیلومتر باشد، ولی مسافت مستقیم آن 20 کیلومتر باشد، چه باید کرد؟ 
پاسخ: مناط راه رفتن اوست.
 تعیین فاصلۀ شرعی بین دو شهر 
سوال : فاصلۀ شرعی بین دو شهر را چگونه باید تعیین کرد؟ آیا فقط ابتدا و انتهای شهرها ملاک است؟ یا محل مورد نظر در آن شهر را باید در نظر گرفت؟ 
پاسخ: مناط اول و آخر شهر است و ملاک اول و آخر هم به نظر عرف است.
شهرک‌های اطراف شهر و مسافت شرعی 
سوال : برای حد ترخص شهرهای بزرگ، آیا به عنوان خانه‌های پایانی متصل به هم، شهرک‌های اطراف این شهرها که از لحاظ قوانین شهری جزء آن شهر به حساب می‌آیند نیز باید در نظر گرفته شود؟ 
پاسخ: مناط اول و آخر آن شهر است نه شهرک‌ها.
مبدأ حدّ ترخص 
سوال : حدّ ترخص در شهرهای بزرگ از چه مکانی محاسبه می‌شود؟ 
پاسخ: از اول شهر در وارد شدن و از آخر شهر در خارج شدن، گرچه از خانه تا آخر شهر بیش از چهار فرسخ باشد.
 مبدأ محاسبۀ حدّ شرعی 
سوال : امروزه چند کیلومتر که از شهر خارج شویم، می‌توانیم روزۀ خود را افطار کنیم؟ و مبدأ محاسبه، ابتدای بیابان شهرهاست یا مکان دیگر؟ 
پاسخ: تقریباً یک کیلومتر و مبدأ محاسبه، آخر خانه‌ها است.
مبدأ محاسبۀ حدّ ترخص 
سوال : حد ترحض شهرهای بزرگ مثل تهران و اصفهان از کجای آن شهرها محسوب می‌شود؟
 پاسخ: تقریباً یک کیلومتر از جایی که خانه‌ها متصل به یکدیگر هستند.
حدّ مسافت شرعی هنگام بازگشت 
سوال : مسافری که می‌خواهد قبل از ظهر به وطنش برسد و روزه بگیرد، قبل از ظهر شرعی باید به چند کیلومتری شهر رسیده باشد؟ ابتدای شهراز کجا محاسبه می‌شود؟ ملاک دروازۀ ورودی است یا چیز دیگری؟ 
پاسخ: اگر یک کیلومتر تقریباً مانده به اول شهر، یعنی جایی که سکونت اهل آن شهر شروع می‌شود و ظهر شد، باید نماز را تمام و روزه بگیرد.
فاصلۀ مقصد تا اول شهر 
سوال : شخصی قصد مسافرت به شهری را دارد که فاصلۀ ابتدای آن شهر تا شهر خودش از چهار فرسخ شرعی کمتر است، ولی مکان مورد نظر در آن شهرکه شخص قصد رفتن به آنجا را دارد، فاصله‌اش تا شهر محل زندگی او بیش از چهار فرسخ است. آیا نماز و روزه در آنجا کامل است یا قصر؟   
پاسخ: ملاک ابتدای شهر است.
ملاک برای تشخیص حدّ ترخص 
سوال : وقتی از شهر یا روستایی خارج می‌شویم تا چند کیلومتر مغازه‌ها و شرکت‌های مربوط به آن محل دیده می‌شود. ملاک برای پایان شهر یا روستا همان مغازه‌هاست یا منازل مسکونی؟ 
پاسخ: منازل مسکونی است
 جادۀ فرعی در حدّ ترخص 
سوال : شخصی قصد سفر به مکانی را دارد که تا محل زندگی او سه فرسخ فاصله دارد و از اول می‌داند در بین راه برای انجام کار دیگری به یک جادۀ فرعی می‌رود که از جادة اصلی حدود 5/1 فرسخ راه است و پس از بازگشت، به محل مورد نظرکه قصد رفتن داشته، می‌رود. حکم نماز و روزۀ او از جهت قصر یا تمام چگونه است؟ 
پاسخ: نماز او تمام است و روزه‌‌اش را باید بگیرد.
جواز افطار روزه بعد از حدّ ترخص 
سوال : شخصی به قصد مسافرت در ماه رمضان از محل خود خارج می‌شود. آیا می‌تواند بعد از حد ترخّص، روزۀ خود را افطار نماید؟ 
پاسخ: قبل از حد ترخص نمی‌تواند و بعد از حد ترخص می‌تواند.
انصراف از مسافرت بعد از افطار روزه 
سوال : اگر مسافر پس از گذشتن از حد ترخص روزۀ خود را افطار کند، ولی قبل از رسیدن به حد شرعی به علتی نتواند مسافرت را ادامه دهد و برگردد، حکم روزۀ او چگونه است؟ فقط قضا دارد یا کفاره نیز واجب می‌شود؟ آیا باید در ادامۀ روز از انجام مبطلات روزه خودداری کند؟ 
پاسخ: قضا فقط دارد و لازم نیست از مبطلات خودداری کند، گرچه بهتر است.
 افطار روزه قبل از حدّ ترخص 
سوال : شخصی صبح ماه مبارک رمضان قصد مسافرت دارد و می‌داند که قبل از اذان ظهر به حد شرعی می‌رسد، آیا می‌تواند در محل خود صبحانه بخورد؟ 
پاسخ: نمی‌تواند و باید قصد روزه کند تا از حد ترخص بگذرد.
افطار سهوی روزه قبل از حدّ ترخص 
سوال : اگر روزه‌دار در ماه رمضان مسافرت کند و اشتباهاً نرسیده به حدترخص، روزۀ خود را افطار نماید، در خصوص قضا و کفاره چه وظیفه‌ای دارد؟ 
پاسخ: قضا دارد، ولی کفاره ندارد.
 وجوب گرفتن روزه در صورت بازگشت پیش از ظهر به وطن 
سوال : چنانچه مسافر پیش از ظهر ماه رمضان به وطن برگردد و از سحر تا آن موقع کاری که مفطر روزه باشد، انجام ندهد، در این صورت می‌تواند آن روز را روزه بگیرد یا واجب است روزه بگیرد؟ 
پاسخ: باید روزه بگیرد.
شک در رسیدن به حدّ شرعی 
سوال : مسافری که شک در رسیدن به حد شرعی یا ترخص دارد، حکم نماز و روزه‌اش چگونه است؟ 
پاسخ: اگر می‌تواند صبر کند تا شکّ او رفع شود، بهتر است صبر کند.
  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

 




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.

کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -