شناخت خون حیض-حیض

استفتائات غسل حیض (آیت الله العظمی بهجت قدس سره)

شناخت خون حیض

قاعدگى چیست؟

سؤال930. قاعدگى چیست و به چه کسى حائض گفته مى شود؟

پاسخ: خونى که به طور غالب در هر ماه چند روز از رحم زن دفع مى شود، خون حیض (قاعدگى) است و زن را به هنگام خون دیدن «حائض» مى نامند.

تحقق عادت

سؤال931. معیار پیدایى (تحقق) عادت چیست؟

پاسخ: اگر زن دوبار به یک صورت خون حیض ببیند، عادتش محقق مى شود. منتها در وقتیه و عددیه مورد اتفاق است، ولى در وقتیه یا عددیه فقط حضرت امام فرموده اند: تحقق عادت با دوبار مشکل است وشایسته است احتیاط را ترک ننماید، یعنى هنوز حکم به تحقق عادت نکند.

معیار به هم خوردن عادت حائض

سؤال932. چگونه عادت حائض به هم مى خورد؟

1) یک بار بر خلاف عادت قبلى دیده است، عادت قبلى زایل نمى شود.

2) دوبار دیده: الف) هر دو بار یک شکل بوده است: عادت قبلى زایل مى شود. ب) مختلف بوده است: روشن نیست، مگر بیش از دو بار باشد که عرفا صدق کند که این زن عادت معینى ندارد که در آن صورت، مضطربه خواهد شد.

علامات وصفات حیض

سؤال933. خون حیض به چه شناخته مى شود و علامات و صفات آن چیست؟

پاسخ: خون حیض، در اغلب اوقات و اغلب زنان، به تیرگى رنگ و غلظت و جهیدن و گرمى و سوزاندن فرج هنگام بیرون آمدن شناخته مى شود.

شک در خروج خون

سؤال934. خانم احتمال مى دهد چیزى از او خارج شده چه حکم دارد؟

پاسخ: باید بنا را بگذارد که چیزى خارج نشده و وارسى هم واجب نیست.

شک در چیزى که خارج شده

[75] سؤال935. خانم مى داند چیزى خارج شده اما نمى داند چیزى که خارج شده خون است یا چرک و یا ترشحات معمول و یا چیز دیگر؟

پاسخ: حکم به پاکى و طهارت آن بکند و در نتیجه نه نیاز به شستن دارد و نه غسل و وضو مى خواهد و احتیاج به وارسى هم نیست.

شک در خروج خون از مهبل

سؤال936. خانم مى داند چیزى که خارج شده خون است؛ اما نمى داند از جاى دیگر خارج شده یا از مهبلش، در این صورت چه حکمى دارد؟

پاسخ: فقط نیاز به شستشو دارد ولى غسل و وضوى او باطل نشده است و احتیاج به وارسى هم نیست.

اختلاف خون ها با یکدیگر

سؤال937. زنى مى داند خون از فرج خارج شده اما نمى داند کدام یک از خون هاى پنج گانه (حیض، نفاس، استحاضه، زخم و بکارت) است؟

پاسخ: هر کدام حالت جداگانه اى دارد. و از جواب مسایل گذشته و آینده روشن مى شود.

شناخت خون بکارت از حیض

سؤال938. هر گاه خون حیض، اشتباه به خون بکارت شود، شناختن آن به چه طریق است؟

پاسخ: در تشخیص و شناختن آن، باید قدرى پنبه، داخل مهبل کند وقدرى صبر نماید، و بهتر آن است که وقتى مى خواهد این عمل را انجام دهد به پشت بخواهد و پاها را بلند کند، وبعد از گذشت مدتى پنبه را آهسته بیرون آورد، پس اگر خون در دور آن واقع شده باشد، خون بکارت است واگر خون تمام پنبه را گرفته باشد، خون حیض است. در این آزمایش شرط است که زخمى اطراف فرج مثل بکارت نداشته باشد و هم چنین خون بسیار نباشد که نتوان تشخیص داد.

وارسى در اشتباه بکارت و حیض

سؤال939. اگر خونى ببیند که نداند خون حیض است یا بکارت، ولى احتمال خون دیگرى مثل خون جراحت وزخم را هم ندهد، چه وظیفه اى دارد؟

پاسخ: باید خود را وارسى کند، یعنى مقدارى پنبه داخل فرج نماید وکمى صبر کند، بعد بیرون آورد؛ پس اگر اطراف آن آلوده باشد، خون بکارت است واگر به همه آن رسیده، حیض مى باشد. البته باید خون زیاد نباشد تا به وسیله فوق بتواند بین خون حیض وبکارت فرق بگذارد.

عدم تشخیص خون بکارت

سؤال940. اگر خانم خونریزى داشته باشد و نداند این خون بکارت است یا خون هاى دیگر و در صورت آزمایش نتواند تشخیص دهد یا اصلاً نتواند خود را آزمایش کند، وظیفه اش چیست؟

پاسخ: در صورت عدم امکان تشخیص وعدم حصول یقین، اگر در ایام عادت است، حکم به حیض بودن مى کند وگرنه به حالت قبلى خود عمل مى نماید.

نماز خواندن بدون وارسى هنگام شک در حیض

سؤال941. زن که نمى داند خونش حیض است یا بکارت و مى توانسته خود را وارسى کند اگر بدون وارسى نماز بخواند چه حکمى دارد؟

پاسخ: اگر بدون امتحان مذکور با ممکن بودن آن نماز به جا آورد، نماز باطل است هر چند بعد، ظاهر شود که خون بکارت بوده است مگر آن که به امید مطابقت با واقع نماز به جا بیاورد و در واقع هم همان باشد که امید داشته است.

حکم خون بکارت

سؤال942. بعد از نزدیکى و پاره شدن بکارت، به غیر از غسل جنابت براى نماز، براى چیزهایى که نیاز به طهارت دارد خانم ها چه وظیفه اى دارند؟

پاسخ: به غیر از تطهیر موضع حکمى ندارد.

اشتباه بین خون زخم و حیض

سؤال943. خون حیض اگر مشتبه به خون قرحه (زخم) شود، طریق شناختن آن، به چه نوع است؟

پاسخ: طریق شناختن ندارد واحتیاط واجب جمع بین تروک حائض و اعمال طاهر است؛ ولى اظهر، اعتبار خروج از طرف چپ است براى حیض بودن وخروج از راست است براى قرحه (زخم) و براى تشخیص به پشت بخوابد و انگشت وسطى را داخل کند تا بفهمد که جریان خون از راست یا چپ است، البته در صورتى که این آزمایش امکان داشته باشد؛ و گرنه به حکم کسى که طریق شناخت ندارد عمل مى کند یعنى به حالت سابق خودش رجوع مى کند؛ یعنى اگر قبلاً حیض بوده، یعنى خون حیض دیده وممکن است این خون دنباله آن باشد حیض است؛ واگر سابقا پاک بوده، وظیفه اى نسبت به حیض ندارد.

اشتباه خون حیض با نفاس

سؤال944. خانمى خونى دیده و نمى داند خون حیض است یا نفاس، مثل آن که احتمال سقط و ولادت را بدهد ولى مطمئن نباشد، چه وظیفه اى دارد؟

پاسخ: اگر در ایام عادتِ زن باشد آن را خون حیض قرار مى دهد وگرنه باید به وظیفه اى که مشترک بین حیض و نفاس است عمل کند، یعنى لازم نیست آن چه بر حائض واجب است ولى بر نفساء واجب نیست وآن چه بر نفساء واجب است وبر حائض واجب نیست به جا آورد. گرچه انجام دادن مجموع وظایف حائض و نفساء، مطابق احتیاط است؛ بلکه این احتیاط در صورت امکان ترک نشود ودر صورت عدم امکان احتیاط، مخالفت قطعیه ننماید.

شباهت حیض با خون استحاضه

سؤال945. آیا خون حیض مى تواند شبیه خون استحاضه کم رنگ باشد؟

پاسخ: بله.

استحاضه در وقت حیض

سؤال946. آیا کسى که استحاضه است مى شود حیض هم باشد؟

پاسخ: خون که از 10 روز مى گذرد در حقیقت در بیشتر اوقات حیض با استحاضه آمیخته مى شود ولى نمى شود زن حائض مستحاضه باشد و بر عکس اگر خون خارج نشود حیض است یا نه

سؤال947. خانم به خاطر دل درد یا علامت دیگر مى داند خون از رحم به مهبل آمده ولى به خاطر بسته بودن مجرا و یا وجود نوار مخصوص داخل هنوز خون بیرون نیامده آیا حائض حساب مى شود؟

پاسخ: در این حالت احتیاط ترک نشود به جمع بین تروک حائض و افعال طاهر و احتمال دارد احتیاط به ترک عبادت باشد یعنى مراعات احتمال حائض باشد. ولى به محض خروج خون ولو به وسیله چیزى، احکام حیض جارى مى شود. و خروج خون حیض ولو به اندازه سر سوزن، باعث جارى شدن احکام مى شود.

سؤال948. براى شروع و ادامه آیا خارج شدن خون ملاک است یا وجود خون در داخل کافى است؟

پاسخ: براى شروع خروج مهم است و لو به وسیله چیزى، اما براى ادامه حیض وجود خون در داخل مهبل کافى است.

هفت روز پاکى بین دو خون دیدن

سؤال949. خانم که عادت معین دارد 7 روز خون ببیند و 7 روز پاک شود دو باره 3 روز خون ببیند چه حکم دارد؟

پاسخ: خون دوم استحاضه است چون: هر خونى که بعد از قطع شدن ـ خون که از جهت عادت یا غیر آن حکم به حیض بودن آن شده ـ دیده شود، اگر بین دو تا خون 10 روز پاکى فاصله نشده و چون دو تا خون از 10 روز بیشتر هستند نمى توان هر دو را حیض حساب کرد پس خون دوم استحاضه است.

منظور از روز در احکام حیض

سؤال950. منظور از روز 24 ساعت است یا از صبح تا غروب؟

پاسخ: منظور از روز از طلوع فجر (اذان صبح) تا غروب است پس شب ها خارج است.

پاکی وسط ایام عادت

سؤال956. خانمى حداقل 3 روز متوالى خون دیده و بعد پاک شده دوباره چند روز خون دیده و کل روزهایى که خونریزى داشته با پاکى وسط از 10 روز بیشتر نشده آیا روزهاى پاک را باید غسل کند؟

پاسخ: هر دو خون با پاکى وسط همه حیض حساب مى شود چه هر دو خون در ایام عادت باشند یا هر دو خارج ایام عادت یا یکى در ایام عادت و چه هر دو ویژگى هاى حیض را داشته باشند یا نه.

پاک وسط دو خون بیشتر از 10 روز

سؤال957. خانمى حداقل 3 روز متوالى خون دیده و بعد پاک شده دوباره چند روز خون دیده و کل روزهایى که خونریزى داشته با پاکى وسط از 10 روز بیشتر شده است آیا روزهاى پاک را باید غسل کند؟

پاسخ: کسى که عادت معین دارد و یکى از دو خون یا مقدارى از آن در ایام عادت باشد، همان حیض است.

کم ترین زمان حیض

سؤال958. آیا مى شود خون حیض از 3 روز کمتر باشد؟

پاسخ: مدت حیض کمتر از سه روز نمى شود واگر مختصرى هم از سه روز کمتر باشد حیض نیست.

سؤال959. اگر کمتر از سه روز خون ببیند و سپس پاک شود و بعد سه روز خون ببیند کدام حیض است؟

پاسخ: خون دوم حیض است وخون اوّل اگرچه در روزهاى عادتش باشد حیض نیست.

حداکثر ایام حیض

سؤال960. حداکثر ایام حیض چند روز است؟

پاسخ: مدت حیض بیشتر از ده روز نمى شود.

سؤال961. اگر 3 روز اوّل پشت سر هم باشد ولى چند روز پاک شود و دو باره خون ببیند چه حکمى دارد؟

پاسخ: در صورتى که روزهایى که خون دیده و روزهایى که در وسط پاک بوده، روى هم از ده روز بیشتر نشود، تمام این مدت را حیض قرار مى دهد.

سه روز غیر متوالى

سؤال962. اگر دو روز خون ببیند و یک روز پاک شود، دو باره یک روز خون ببیند حیض حساب مى شود؟

پاسخ: حیض نیست؛ زیرا باید سه روز اوّل حیض پشت سر هم باشد، پس 3 روز غیر متوالى در 10 روز کافى نیست.

سؤال963. خانمى در یک ماه به این صورت خون دیده است. 3 روز خون دیده (البته 3 ساعت قبل از تمام شدن کامل 3 روز پاک شده است) و مجددا 2 روز خون دیده است. حکم این خون ها با توجه به این که 3 روز اوّل کامل نشده است چیست؟ حیض است یا استحاضه؟

پاسخ: اگر در باطن خون ندارد استحاضه است.

شک در استمرار 3 روز اوّل

سؤال964. خانمى چون نمى دانسته باید خود را اختبار (وارسى) کند، شک دارد که در 3 روز خون اتصال داشته یا خیر یا این که در روز سوم شک کند که 2 روز قبل، خون اتصال داشته یا خیر، وظیفه اش چیست؟

پاسخ: مورد احتیاط است.

شک بین زخم و حیض

سؤال965. اگر زنى بیش از سه روز خون دید وده روز یا کمتر از آن پاک شد، چنان چه نمى داند خون زخم وجراحت است یا نه آیا حیض است؟

پاسخ: اگر در ایام عادت زن باشد یا این که شرایط حیض را داشته باشد آن را خون حیض قرار مى دهد.

دو بار حیض در یک ماه با حداقل فاصله ده روز

سؤال966. اگر حائض پاک شد و بعد از گذشتن ده روز یا بیشتر، دوباره خون دید خون دوم حیض است؟

پاسخ: اگر از سه روز بیشتر طول بکشد ولى از ده روز بیشتر نباشد وسایر شرایط حیض را داشته باشد، خون دوم نیز حیض است.

خون دیدن در غیر ایام عادت

سؤال967. خانمى همیشه ماهى یک بار حیض مى شده، اگر در یک ماه دو بار خون ببیند که یکى در ایام عادت و یکى خارج از ایام عادت کدام حیض است؟

پاسخ: اگر بین دو خون حداقل 10 روز فاصله شده هر کدام که در ایام عادت است حیض و خون دیگر اگر ویژگى هاى حیض را دارد حیض حساب مى شود اما اگر ویژگى حیض را ندارد و شبیه استحاضه است باید کارهایى که بر حائض حرام است ترک کند و عبادت ها را هم انجام دهد.

دو خون هر دو خارج از عادت

سؤال968. خانمى همیشه ماهى یک بار حیض مى شده اگر در یک ماه دو بار خون ببیند که هر دو خارج از ایام عادت او باشد کدام حیض است؟

پاسخ: هر دو تا حیض است چه هر دو ویژگى حیض را داشته باشند یا هر دو ویژگى حیض را نداشته باشند یا یکى ویژگى حیض را داشته باشد و یکى نداشته باشد، اگرچه بهتر است در خون دوم که ویژگى حیض ندارد، احتیاط کند.

لک بینى پس از عادت

سؤال994. خانمى بعد از پنج روز ایام عادتش پاک شده و غسل کرده، روز هشتم یک قطره خون مى بیند، این خون چه حکمى دارد؟ و اگر عادتش به این نحو است، وظیفه او از روز پنجم تا روز هشتم چیست؟

پاسخ: در فرض سؤال که تا روز هشتم است، حکم حیض را دارد، حتى روزهایى که در بین پاک بوده است.

سؤال995. خانمى بعد از روز پنجم یا ششم لک زرد رنگى مى بیند، نمى داند خون است یا نه، وظیفه او چیست؟

پاسخ: اگر عرفا صدق خون بر آن نکند و بداند که در باطن هم خون نیست، پاک شده است و الا محکوم به حیض است تا وقتى که از ده روز تجاوز نکند.

لک بینى پس از پاکى از حیض

سؤال996. اگر زنى پس از پاکى از حیض و پیش از ده روز، لکه زرد رنگى بیند که خون بودن آن مشکوک است، وظیفه اش چیست؟ آیا پاک است یا ادامه حیض قبلى محسوب مى شود؟

پاسخ: اگر خون باشد هر چند به مرتبه ضعیفه از خون یا یک نقطه اى از خون هم باشد و یا معلوم شود که در باطن به صورت خون است، محکوم به ادامه حیض است.

ترشحات زرد رنگ که ترکیبات خونى ندارد

سؤال997. پزشکان مى گویند: ترشحات زرد رنگ دو روز آخر حیض قطعا خون نیست و به هیچ وجه ترکیبات خونى ندارد بلکه سلول هاى مرده جدار داخلى رحم است که به تدریج خارج مى شود.

لطفا حکم این ترشحات را از جهت حیض بودن یا نبودن و طهارت و نجاست آن بفرمایید؟

پاسخ: اگر زن احراز کرده که ترشحات مزبور خون نیست حکم خون ندارد و همین طور اگر شک دارد و با تفحص علم به خون بودن پیدا نشد حکم خون را ندارد