آيت الله العظمي نوري همداني (مدظله)

استفتائات جلد1:

سؤال749: ماهیئتهایی مذهبی هستیم که در سال، مراسم‏های وفات و مولود چهارده معصوم علیهم السلام را گرامی داشته و مراسمی برپا می‏نماییم، لذا در ماه محرم از طرف اداره بازرگانی شهرمان اعلام کردند هر کس نذری دارد مراجعه بنماید تا برای او حواله برنج و روغن صادر کنیم و هیأت ما که در آن زمان نذری نداشت مراجعه و مقداری حواله برنج و روغن دریافت نموده و آن را به صورت آزاد فروخت تا بخشی از هزینه‏های برگزاری مراسم چهارده معصوم علیهم السلام در طول سال تأمین گردد. حال سوال این است که: آیا این عمل اشکال دارد یا خیر؟

پاسخ:اگر حواله برنج و روغن مخصوص کسانی بوده است که نذر داشته باشند گرفتن آن بدون نذر، مشروع نبوده است و لازم است به آن مرکز مسترد شود.

سؤال‏750: شخصی نذر می‏کند که اگر مریض او خوب شود یا مسافر او بیاید عملی را انجام دهد، بعد معلوم می‏شود که پیش از نذر مریض خوب شده یا مسافر آمده است، عمل به چنین نذری واجب است یا خیر؟

پاسخ:در این صورت عمل کردن به نذر واجب نیست.

سؤال‏751: آیا می‏توان نذرهایی را که به مسجد می‏آورند به خادم مسجد داد ؟

پاسخ:اگر برای مخارج مسجد باشد خادم هم جزء لوازم مسجد است، مانعی ندارد.

سؤال‏752: الف - با توجه به باز شدن راه کربلا زواری که به عتبات مقدسه مشرف می‏شوند، نذورات و هدایایی به قبور ائمه و امامزادگان علیهم السلام می‏برندو اصرار دارند که داخل ضریح مبارک بیاندازند با علم به اینکه نذورات و هدایا را دولت غاصب عراق برداشته و در جهت مقاصد خود خرج می‏کند و به هدف مورد نظر نمی‏رساند، آیا با این حال جایز است هدایا و نذورات را داخل ضریح قرار دهند؟

پاسخ:در وضع فعلی به داخل ضریح مقدس نیندازند.

سؤالب - آیا جایز است این نذورات و هدایا به فقراء و نیازمندان شیعه در عراق داده شود؟ با توجه به اینکه اکنون در عراق افراد زیادی در فقر شدید به سر می‏برند؟

پاسخ:بلی جائز و راجح است.

سؤالپ - آیا جایز است این نذورات و هدایا به طلاب علوم دینی در عراق داده شود؟

پاسخ:دادن این قبیل نذورات به طلاب علوم دینی که دارای استحقاق می‏باشند نیز جائز و راجح است.

سؤال‏753: آیا می‏توان نذری کرد و مصرف آن را از اشخاص واجب النفقه مانند پدر و مادر و فرزندان و همسر قرار داد؟

پاسخ:جائز است.

سؤال‏754: مؤمنین برای خرج روز عاشورا برنج، گوشت و روغن می‏آورند و مقداری از آنها اضافه می‏ماند، آیا می‏توان آن را به زلزله زدگان و یا سیل زده‏ها و ی به جبهه تقدیم کرد و یا اینکه می‏توان آن اجناس را فروخت و پول آن را در مسجد خرج کرد؟

پاسخ:اگر برای خرج روز عاشورا آورده باشند نمی‏توان آن را به زلزله زدگان و غیر آن تقدیم کرد، باید در روز عاشورا خرج شود و اگر اضافه آمد بفروشد و در عزادای خرج کنند.

سؤال‏755: اگر شخصی نذر کند به فقیر معینی صدقه بدهد، آیا می‏تواند به فقیر دیگری بدهد؟

پاسخ:نمی‏تواند آن را به فقیر دیگری بدهد و اگر آن فقیر بمیرد بنابر احتیاط باید به ورثه او بدهد.

سؤال‏756: اگر شخصی نذر کند که مقدار معینی صدقه بدهد، چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد تکلیف ورثه چیست؟

پاسخ:باید آن مقدار را از مال او صدقه بدهند.

سؤال‏757: گوسفندی را که برای صدقه یا برای یکی از امامان نذر کرده‏اند آیا پشم آن و مقداری که چاق می‏شود جزء نذر است یا خیر؟

پاسخ:پشم و آن مقداری که چاق می‏شود جزء نذر است و اگر پیش از آنکه به مصرف نذر برسد شیر بدهد یا بچه بیاورد بنابر احتیاط واجب باید به مصرف نذر برسد.

سؤال‏758: اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید بدهد، این نذر صحیح است یا خیر؟

پاسخ:بعد از اینکه دختر به تکلیف رسید اختیار با خود اوست و نذر آنان اعتباری ندارد.

سؤال‏759: نذر زوجه بدون اذن زوج نافذ است یا خیر؟ البته زن درآمد دارد و قالی بافته و به شوهرش ددر اداره زندگی کمک می‏کند.

پاسخ:اگر از مال خودش باشد احتیاج به اذن زوج ندارد.

سؤال‏760: خانواده ما از سالها قبل نذر داشتند در روز عاشورای حسینی‏علیه‏السلام طعام کنند اما به خاطر گرفتاری که سه سال قبل در روز عاشورا برای ما پیش آمد اطعام را به روز 28 صفر موکول نمودیم حال آیا اینگونه تغییر در صحت نذر لطمه‏ای وارد می‏سازد یا خیر؟

پاسخ:اگر نذر با شرائط صحیح انجام شده است نباید آن را تإ؛ظظ ممکن است تغییر داد ولی اگر ممکن نیست می‏توانید.

سؤال‏761: چنانچه زن در غیاب شوهر و یا با عدم اطلاع و یا با عدم رضایت او نذر کند، در صورتی که مال منذور از شوهر باشد و یا مشترک و یا از مال مختص به زن، از قبیل ارث و یا اجرت کاری که از شوهر می‏گیرد، چه صورت دارد؟

پاسخ:نذر زن اگر مزاحم با حقوق شوهر باشد بی اجازه او، باطل است. و اگر مزاحم نباشد و از مال خود زن باشد احتیاج به اجازه شوهر ندارد.

سؤال‏762: الف - کسی که نذر کرده، دو رکعت نماز به نام یکی از امامان علیهم السلام بخواند چگونه باید نماز را بخواند آیا مثل نماز یومیه است؟

پاسخ:مثل نماز یومیه است.

سؤال: ب - حال اگر کسی خلاف گفتار مجتهد خوانده تکلیف چیست؟

پاسخ:اگر مقلد او بوده باید اعاده کند.

سؤال‏763: اگر شخصی نذر کند که اگر کاری انجام گیرد مبلغی را به جایی پرداخت نماید اما بعد از برآورده شدن و انجام فعلش فراموش کند که نذر کرده یا خیر. آیا پرداخت نذر شکی واجب است یا خیر؟

پاسخ:اگر در اصل نذر کردن شک دارد واجب نیست.

سؤال‏764: مبلغی از مردم برای پختن غذا در روز عاشورا جمع آوری می‏شود و از آن مبلغ اضافه می‏ماند، آیا می‏توان آن مبلغ را برای نذری به روحانی مسجد پرداخت کرد یا خیر؟

پاسخ:اضافه را هم باید در راه عزاداری خرج کنند اگر روحانی مسجد هم در عزاداری شرکت می‏کند مثلاً در مرثیه و مصیبت خوانی شرکت می‏کند می‏توان به او نیز تقدیم کرد.

استفتائات جلد2:

سؤال719 - احتراماً به عرض می‏رسانم که، بنده نذر کرده بودم اگر در حوزه علمیه شهر مقدس قم پذیرش و قبول شوم یک ماه را روزه بگیرم؛ امّا اینجانب در مدرسه علمیه روستای حاجی آباد که در یازده کیلومتری شهر قم واقع است پذیرش و قبول شدم. سوال از حضرتعالی اینست که: چون منظور بنده شهر قم بود نه جای دیگر، آیا باید به نذر خود عمل نمایم یا خیر؟

پاسخ:در فرض مذکور عمل به نذر واجب نیست.

سؤال720 - نذر کرده‏ام تا هر زمان که زنده باشم بعد از نمازهای یومیه‏ام دو رکعت نماز به نام امام زمان علیه‏السلام بخوانم آیا در ایامی که به علت عذر شرعی نمی‏توانم نماز یومیه بخوانم باید قضای نماز نذری که در این ایام نتوانسته‏ام بخوانم بجا بیاورم؟

پاسخ:این سوال در مورد مرد که معذور از خواندن نماز یومیه باشد مصداق ندارد ولی با فرض عذر باید آن را قضا کرد و عذر مذکور در مورد زنان مانند اصل نماز یومیّه قضا ندارد.

سؤال721 - آیا جایز است پارچه و دستمالهائی را که بعنوان اداء نذر برروی علمها می‏بندند بفروش برسانند و در عزاداری و تعمیر حسینیه مصرف نمایند؟

پاسخ:اگر نذر کننده مورد خاصّی را در نظر نداشته جائز است.

سؤال722 - آیا می‏شود از وجوهات، مبرّات و صدقات و نذورات جهت کمک به طلاب واجد شرایط پرداخت نمائیم؟

پاسخ:صرف وجوهات احتیاج به اجازه مرجع تقلید دارد. صرف نذر در هر موردی تابع کیفیّت نذر ناذر است و در صورتی که طلاب محترم نیز مشمول نذر ناذر باشند می‏توان به آنها پرداخت و در صورتی که استحقاق داشته باشند صدقات را هم می‏توان به آنها پرداخت.

سؤال723 - اینجانب بعنوان مسئول و خادم یک مؤسسه خیریه و هیئت معصومین‏علیه‏السلام هستم با توجه به اینکه این مؤسسه دارای اعضاء شورا هم می‏باشد که کلیه اعضای آن فی سبیل اللَّه بدون مزایا و حقوق داوطلبانه کار و فعالیت دارند آیا می‏شود بعنوان پاداش مبلغی وامِ بلاعوض به نامبردگان جهت دلگرمی - از صدقات، مبرّات و نذورات و یا یک سوم سهم مبارک امام‏علیه‏السلام و سادات که اجازه آن گرفته شده که جهت مصارف کارهای دینی هیئت خرج شود - پرداخت نمائیم؟

پاسخ:نذورات تابعِ کیفیّتِ نذرِ نذر کنندگان است و باید مراعات شود و صدقات و مبرّات را اگر مستحق باشند به آنها می‏توان داد و در صرف سهم امام علیه‏السلام و سهم سادات از مرجع تقلید خود اجازه بگیرید.

سؤال724 - زنی فرزندی بدنیا آورده و نذر کرده اگر این فرزند سالم بماند هفت ماه روزه بگیرم، و فعلاً این زن یک روز هم روزه نگرفته، با توجّه به اینکه از نظر جسمانی نیز ضعیف می‏باشد وظیفه او چیست؟

پاسخ:لازم است بر اساس نذر عمل نماید و می‏تواند به مرور زمان و با فاصله روزه‏ها را بجا آورد.

سؤال725 - اگر شخصی نذری مانند قربانی کردن گوسفند یا گاو در ماه محرّم داشته باشد، که آن را در بین مردم تقسیم نماید، ولی چون در مسجد شام یا نهار نذری وجود دارد و این نذریّه به کلّیه اهالی روستا داده می‏شود، آیا این شخص می‏تواند قربانی خود را به نذورات مسجد هدیه نماید؟ و همچنین اگر شخصی قدرت مالی برای اداء نذر خود ندارد، می‏تواند به همان مقدار توانایی خود به مسجد هدیه نماید؟

پاسخ:به همان صورت که نذر کرده باید مصرف نماید.

سؤال726 - اگر پدری به طور مشخص نذری داشته باشد مثل آب گوشت و یا حلیم و غیره، آیا اولاد ملزم به عمل کردنِ این نذورات هستند یا خیر؟

پاسخ:خیر، اگر پدر نذری کرده باشد بر اولاد واجب نیست که به آن نذر عمل نمایند.