حيوان موطوئه
1- حیوانی که با آن وطی شده سؤال:شخصى به خاطر جاهل بودن به مسأله چند سال قبل با حیوانى وطى مى کند و الآن متوّجه مسأله شده است و احتمال مى دهد که صاحب گوسفند، آن را فروخته و یا این که آن گوسفند احتمالا تلف شده باشد، آیا بر این شخص واجب است که گوسفندى را بکشد و بسوزاند و در صورتى که واجب باشد و به عللى این کار براى او امکان نداشته باشد اگر توبه کند مى تواند از شیر و گوشت گوسفندان استفاده کند و این شخص که کشتن و سوزاندن حیوان برایش (در صورت احتمال وجود آن گوسفند) ممکن نیست آیا عادل است؟ پاسخ:هرگاه یقین دارد که آن گوسفند از بین رفته است و یا به کسى فروخته شده که از دسترس بیرون است در حال حاضر تکلیفى ندارد و باید جدّاً از کار خود توبه کند و به کلّى از گذشته فاصله گیرد و هرگاه ملکه عدالت و خدا ترسى در او حاصل گردد مى تواند امام جماعت باشد و اگر احتمال مى دهد هنوز آن گوسفند در میان آن گلّه وجود دارد باید قرعه کشى کند ، به این ترتیب که گوسفندان را به دو قسمت مى کند و قرعه اى بر آنها مى زند و باز آن قسمت را به دو قسمت مى کند و مجدّداً قرعه مى زند تا سرانجام یک گوسفند باقى بماند و آن را ذبح مى کند و گوشت آن را مى سوزاند و اگر مال او نیست آن را خریدارى مى کند، مگر این که این کار مشکلات و محذورات مهمّى داشته باشد. 2- طریقه قرعه در حیوان موطوئه سؤال: آیا در مورد گوسفند موطوئه اى که داخل گوسفندان مى باشد و معلوم نیست کدام آنهاست، جایز است که انسان به این شکل قرعه بزند که مثلا از یک تا صد روى گوسفندان شماره بچسباند و بعداً شماره هاى یک تا صد را داخل پلاستیکى بریزد و یکى از شماره ها را بردارد و با آن شماره هایى که روى گوسفند چسبانده مطابقت کند و آن گوسفند را ذبح کند و گوشت آن را بسوزاند. پاسخ: آنچه در روایت وارد شده است آن است که گوسفندان را به دو قسمت تقسیم کند یک قسمت را با قرعه جدا کند و باز آن را به دو قسمت تقسیم کند و به همین ترتیب عمل کند تا یک گوسفند باقى بماند ولى آن طرز قرعه اى که نوشته اید نیز مانعى ندارد زیرا آنچه در روایت آمده بیان نوعى از قرعه است. 3- نسل حیوان موطوئه سؤال:با گوسفندى چند سال پیش در حالى که هنوز بره نیاورده بود و آبستن هم نبود، وطى شده است، اگر الآن که چند سال مى گذرد و برّه هایى آورده ولى نه خود گوسفند و نه برّه هایش معلوم است، خود گوسفند موطوئه را با قرعه جدا و ذبح کند و گوشت آن را بسوزاند، آیا این نسلهایش که در بین گوسفندان است و معلوم نیست کدام یک از گوسفندان نسل او هستند حلال مى شوند؟ و دیگر این که اگر مثلا آن گوسفند موطوئه سفید بوده، آیا این شخص باید بین همه گوسفندان قرعه بزند یا فقط بین گوسفندان سفید؟ و آیا بعد از چند سال قرعه شامل برّه و گوسفند یک ساله نیز مى شود؟ پاسخ: بنابر احتیاط واجب، بچّه هاى آن حیوان نیز حکم او را دارند و باید به همان ترتیب درباره آنها قرعه زد و عمل کرد. 4- کسی که توانایی بر قرعه ندارد سؤال: اگر شخص واطى به خاطر مسائلى مانند فقر، ترس از آبروریزى یا عدم توانایى بر قرعه به خاطر تعداد زیاد گوسفندان، نتواند قرعه بزند، آیا راه دیگرى وجود دارد و دیگر این که اگر این شخص این کار را نکند و در بقیّه اعمالش مراقبت کند، آیا عادل است؟ پاسخ: غیر از قرعه کشى راه دیگرى ندارد و باید به وظیفه اش عمل کند در غیر این صورت عادل نیست مگر این که مفسده مهمّى از آن ناشى شود. 5- ضمان در حیوان موطوئه سؤال:زید چندین سال قبل با حیوان عمرو، عمل نامشروع انجام داده است و صاحب حیوان آن را فروخته و قیمت آن را گرفته و مصرف کرده و معلوم نیست حیوان کجاست، مرده است یا زنده، اکنون با گذشت زمان، متوجّه شده و در مقام توبه بر آمده و سؤال مى کند: الف) قیمت آن حیوان را به صاحب یا ورثه آن ضامن است یا خیر؟ ب) آیا بالغ و مکلّف بودن و نبودن زید و انزال شدن و نشدن منى در حکم فرق مى کند یا خیر؟ ج) در صورت شک در بلوغ و عدم بلوغ وظیفه چیست؟ د) در صورت ضمان، مأکول الّلحم بودن مرسومى حیوان مثل گوسفند و بز و غیره یا ماکول الّلحم مرسومى نبودن آن مثل اسب و الاغ و غیره در حکم فرق مى کند یا خیر؟ هـ) در صورت وجوب اداى قیمت، آیا لازم است به طرف عنوان وجه را اظهار کند چون ممکن است اظهار کردن باعث مفسده و یا شرمندگى و خجلت باشد؟ پاسخ: الف) ضامن است و باید قیمت آن را بپردازد. ب) اگر بالغ و مکلّف نباشد این حکم در مورد او جارى نمى شود. ج) در صورت شک در بلوغ حکم به عدم بلوغ مى کند. د) درهر دوصورت باید قیمت آن را به صاحبش بدهد ولى در صورت دوّم اگر حیوان پیداشودآن را به شهر دیگرى ببرند و بفروشند پول آن متعلّق به فاعل است. هـ) اعلام کردن لازم نیست. 6- قول دامپزشک درباره وطی حیوان سؤال:ـ اگر گوسفندى مورد تجاوز قرار بگیرد و دامپزشک تأیید کند، آیا قولش حجّت است؟ پاسخ:اگر یقین یا اطمینان از قول او حاصل شود، کافى است و اگر یقین و اطمینان حاصل نشود کفایت نمى کند. 7- آب دهان و بینی حیوان موطوئه سؤال: آب دهان و بینی حیوان موطوئه پاک است یا نجس؟ پاسخ: دلیلی بر نجاست آن نداریم و پاک است. |
