آیت الله العظمی تبریزی(قدس سره)
سؤال 803 ـ ایا می توانند سهم سادات را بدون اجازه حضرت عالی به سادات منطقه بپردازند ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر سهم امام ( ع ) را تماما به ما برسانند می توانند سهم سادات راخودشان به سادات فقیر بدهند ، واللّه العالم .
سؤال 804 ـ کسی که مقلد حضرت عالی است ایا می تواند خمس خود را به مجتهد دیگر بدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اجازه شخصی لازم است و اجازه عموم نداده ایم ، واللّه العالم .
سؤال 805 ـ ولی صغیر می تواند برای منفعت کسب صغیر به رای مجتهد خودش عمل کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی ولی به فتوای مجتهد و مرجع خودش عمل می کند ، واللّه العالم .
سؤال 806 ـ کـسـی که بین چند فتوا احتیاط می کند وظیفه اش نسبت به پرداخت وجوهات چیست ؟و باید به کدام یک از افرادمراجعه کند
پاسخ: بسمه تعالی در صـورتـی کـه احـتمال اعلمیت مختص به یکی نباشد ، درپرداخت وجوه به یکی باید از دیگران اجازه بگیرد ، و در فرض عدم اجازه ، باید ان وجه را توزیع نماید ، واللّه العالم .
سؤال 807 ـ زن از مجتهدی ، و مرد هم از مجتهد دیگر تقلید می کند ،خمسی که مرد می دهد ایا کفایت از خمس زن هم می کند یازنش باید خمس را به مجتهد خود بپردازد ؟
پاسخ: بسمه تعالی بـنـابر احتیاط واجب هر یک از زن و مرد باید خمس اموال خود رابه مرجع تقلید خودش برساند ، واللّه العالم .
سؤال 808 ـ امـام جـماعتی در مسجدی نماز می خواند و حقوقی نداردچنانچه وجوهاتی بر ذمه خودش باشد می تواند از سهم امام آن به مصرف نیاز حاجت خانه خود برساند یا خیر ؟
پاسخ: بسمه تعالی با اذن مرجع تقلید یا وکیل وی می تواند به مصرف برساند ،واللّه العالم .
سؤال 809 ـ شـخصی طلبه در قم یا یکی از شهرستانها مشغول تحصیل علوم دینیه است .
متدین است و نمی تواند با شهریه خود راتاءمین نماید آیا می شود بدون اجازه حاکم شرع سهم امام ( ع )به او داد یا خیر ؟
پاسخ: بسمه تعالی نمی توان بدون اجازه حاکم شرع به او سهم امام ( ع ) داد ، واللّه العالم .
سؤال 810 ـ فـردی زمینی خریده برای ساختن منزل ولی مدتها است که نساخته آیا به این زمین خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر از در آمـد بین سال آن زمین را خریده باید زمین را به قیمت فعلی آن تخمیس کند و اگر با پولی که سال بر آن گذشته زمین را خریده باید خمس آن پول را بپردازد ، واللّه العالم .
سؤال 811 ـ طلبه ای که سال سوم است مثلا ، اگر کتابهای سالهای بعدو نیز کتاب فارسی که نیاز شدید ندارد ولی می خواهد در آینده داشته باشد و سه سال بر آن بگذرد ، خمس دارد یا نه ؟
پاسخ: بسمه تعالی در فرض سوال خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 812 ـ کسی که 50000 تومان سرمایه دارد که خمس آن را داد .و در سال بعدش 30000 هزار تومان باقی بماند و بقیه مصرف شود ولی سال بعدش سال سوم دوباره به 50000 تومان برسدآیا این 20000 تومان خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی خمس بیست هزار تومان را که آخر سال دارد باید بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 813 ـ طـلـبه ای که 60000 تومان پول مخمس دارد و ان را به برادر کارگرش که مشترک المنافع زندگی می کند بدهد و سال بعد 20000 تومان دارد آیا این پول خمس دارد یا نه ؟
پاسخ: بسمه تعالی مالی را که در سال جدید پیدا کرده و بر آن سال گذشته بایدتخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 814 ـ مـعـصـوم ( ع ) مـی فـرماید :(( الخمس بعد المؤنه )) و نمونه آن در جلد2 استبصار باب 30 مـوجود هست .
چرا مراجع محترم آن را فوری نمی دانند و مهلت دستگردان می دهند ،مهلت را از کجا استنباط می کنند ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنـچـه را نـوشتید ربطی به فوریت اخراج خمس ندارد .لزوم اخراج خمس بعد از گذشت سال به خـاطر آن است که از جهت تعلق خمس مال بین مالک و اصحاب خمس مشترک می شود . ومالک نمی تواند در آن حالت تصرف کند ، مگر با اخراج سهم شرکا ، و لو اخراج آن به قرض گرفتن از آنها باشد ، که ولایت آن با حاکم شرع است ، واللّه العالم .
سؤال 815 ـ ارثـی کـه به انسان می رسد و ارتقای قیمت پیدا می کند ، آیاارتقای قیمت آن پس از فروش خممس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 816 ـ آیا سهم سادات را فقط باید به سادات فقیر داد ؟
پاسخ: بسمه تعالی سهم سادات را باید به سادات فقیر برسانند ، واللّه العالم .
سؤال 817 ـ آیا به کتاب هم خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی کتاب هم مثل بقیه اموال .چنانچه از ارباح سال تهیه شده یاخودش ربح سال باشد و در سال ربح مورد احتیاج شخص نبوده باشد ، باید تخمیس گردد ، واللّه العالم .
سؤال 818 ـ اگر پدری پولی به فرزندش بدهد که خمس آن را نداده باشد ، آیا بر پسر واجب است خمس آن را بدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر بـه وی تملیک کند و مال زیادی باشد که از مخارج سال زیادبیاید ، باید خمس ان را بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 819 ـ اگـر انـسـان بـاغی را احیا نماید درختانی را در آن بکارد ، آیابه محض کاشتن خمس تعلق می گیرد یا پس از به بارنشستن
پاسخ: بسمه تعالی چـنـانـچه باغ را با پول مخمس تهیه کرده ، فقط باید نمو درختها راتخمیس نماید ـ هر چند هنوز ثمر نداده ـ و اگر از درامد بین سال تهیه کرده ، همه باغ به قیمت فعلی باید تخمیس شود و اگر بـاپـولـی که سال بر آن گذشته تهیه کرده ، قیمت خرید درختها راباید تخمیس کند ، و اگر نمو داشته باید نمو درختها را هم تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 820 ـ اگـر باغی یا زمینی را که مزروعی است به بهای یک میلیون تومان خریده است و اینک پنج میلیون تومان ارزش آن است ،آیا به قیمت فعلی تخمیس کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه از درآمد بین سال آن را خریده ، باید به قیمت فعلی تخمیس شود .و همچنین است اگر با عـیـن پـولـی که سال بر آن گذشته خریده باشد ، و چنانچه به ذمه خریده و با پولی که سال بر آن گذشته ثمن آن را ادا کرده به قیمت خرید تخمیس می شود ،واللّه العالم .
سؤال 821 ـ پـولـی را کـه در زمـانـی به سیدی داده ، آیا بعد از مرگش می تواند به عنوان سهم سادات حساب کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی این امر در سهم سادات محل اشکال است ، واللّه العالم .
سؤال 822 ـ زمینی که جزء مؤنه نیست ، مالیاتش را می پردازد جای گزین خمس می شود؟
پاسخ: بسمه تعالی باید خمس آن را بپردازد ، واللّه العالم .
سؤال 823 ـ آیا چهارپایان ،باغ و درخت بی ثمر برای مصارف شخصی خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی چـنـانـچه درخت بی ثمر را برای تاءمین سوخت منزل و باغ را برای علف گاو و گوسفند که برای مـؤنه دارد و حیوان برای حمل نیازات شخصی باشد جزء مؤنه حساب می شود ، خمس ندارد ،واللّه العالم .
سؤال 824 ـ بـاغـی کـه بـرای تـوسـعـه معاش خریده شده و بهای آن راهنوز بدهکار است .وی گاو و گوسفند دارد که اگر بفروشدقیمت باغ را می تواند بدهد ، آیا تخمیس فعلی لازم است ؟بااین که گاو و گوسفند برای مؤنه زندگیش می باشد ؟
پاسخ: بسمه تعالی ان مقدار از باغ که هنوز قرضش را نداده فعلا خمس ندارد ، و لازم است که گاو و گوسفند زیادی از مؤنه خود و عیال را که تخمیس نکرده ، تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 825 ـ آیا بخشش و جایزه ، خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر مال کم ارزشی باشد که نوعا تا آخر سال مصرف می شود ،خمس ندارد .
والا باید تخمیس شود ، واللّه العالم .
سؤال 826 ـ اگـر شـخـصـی نیازهای زندگی او را پدرش فراهم می کند ،وبه اندازه نیازش به او کمک مالی می دهد .آیا این پول یااسباب خریداری شده خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر مطابق مؤنه و شؤون وی باشد ، خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 827 ـ آیا مقلدان حضرت عالی مجازند که وجوهات شرعیه رابه مراجع دیگر پرداخت نمایند ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر بخواهند به جای دیگری بدهند احتیاج به اجازه شخصی دارد ، واللّه العالم .
سؤال 828 ـ آیـا بـر جـهیزیه دختران که از پیش خریداری می شود درصورتی که یک سال بماند خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنچه در سال ازدواج تهیه شده خمس ندارد .و آنچه در سالهای قبل تهیه شده باید تخمیس شود ، بـلـی اگـر امـوالـی را قـبـل از بـلوغ دختر به او تملیک کرده ، خمس آن بر دختر واجب نیست ، واللّه العالم .
سؤال 829 ـ زمـین بایری که مشترک بین اهالی محل است ، اگر کسی سهم خودش را بدون تصرف در زمین بفروشد ، آیا خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی زمـیـنی که از اول آباد نیست ، ملک کسی نیست تا آن را بفروشد .و اگر در آن زمین حقی داشته بـاشـد ، مـثـل ایـن کـه تـحجیه کند یاحریم ملکش باشد .و یا زمین اول آباد بوده بعد خراب شد ،می تواند آن را بفروشد و چنانچه حریم منزل مسکونی باشد یازمینی باشد که حاصل آن را خودش می خورد ، خمس ندارد .واگر حق است یا حریم زمینی است که از مؤونه حساب نمی شده خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 830 ـ خـانـمـی از حـقـوق خود برای خود طلا و زیورآلاتی که همیشه خود را با آن زینت می کند خـریـده اسـت .شـوهرش پولی که وی بتواند در این زمینه صرف کند ، ندارد .آیا دادن خمس این گونه خریدها بر زن لازم است ؟
پاسخ: بسمه تعالی در فرض مزبور ، خمس آن لازم نیست ، واللّه العالم .
سؤال 831 ـ بر چه مقدار طلا و چگونه خمس به آن تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی طـلا نیز مثل بقیه درآمدهای سال در صورتی که زاید بر مؤنه سال بوده باشد ، باید تخمیس شود ، واللّه العالم .
سؤال 832 ـ جهیزیه زن اگر تا یک سال مورد استفاده قرار نگیرد ، آیاخمس ندارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـقداری که از لوازم و مایحتاج زندگی بوده و مطابق شاءن زن می باشد ، خمس ندارد .هر چند تا یک سال مورد استفاده قرارنگیرد ، واللّه العالم .
سؤال 833 ـ کـسـی کـه خـمش مالش را با وکیل مجاز جناب عالی دستگردان نموده و مقداری بدهکار است ، آیا سال بعد که می خواهد بدهی خود را بپردازد ، باید از پول خمس بدهد یااز درآمد سال بعد می تواند بپردازد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر از درآمد سال بعد بپردازد ، باید خمس آن را هم بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 834 ـ اگـر خمس سرمایه کسی برآورد شد و با گذشت یک سال مالی ، در اثر تورم حجم پول در گـردش افـزایـش یافت ، و ارزش ریالی آن افزوده شد ، آیا در این جا ربح صدق می کند ومشمول خمس می شود یا خیر ؟
پاسخ: بسمه تعالی ربح صدق می کند ، تخمیس آن لازم است ، واللّه العالم .
سؤال 835 ـ آیا عیدی و پاداشی که به شکل پول نقد یا سکه ، دولت به کارمندان می دهد خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه صرف در مؤنه سال نشود خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 836 ـ تـکـلـیف کسانی که در دادن خمس تعلل سستی نموده اند ویا به واسطه غوطه ور شدن در امور دنیوی از این عنل خداپسندانه غافل مانده اند چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی افـراد مـزبـور بـرای این که تصرفشان در اموال متعلق خمس ، حلال باید به حکم شرع یا وکیل او رجوع کنند و اموالشان را تخمیس کنند ـ ولو به این که دستگردان نمایند و تدریجا خمس اموالشان را بـپـردازنـد ـ و تصرف در اموال متعلق خمس قبل ازتخمیس آن ، حکم تصرف در مال غصبی را دارد ، واللّه العالم .
سؤال 837 ـ آیا به هدیه خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر مـال کـم ارزشـی بـاشد که نوعا تا آخر سال نمی ماند ، خمس ندارد .در غیر این صورت باید تخمیس شود ، واللّه العالم .
سؤال 838 ـ برخی عالمان بزرگوار هنگام برآورد خمس ، قبض هایی می دهند ـ با توجه به اینکه حضرت امام ( ره ) معتقد بودند وکیل باید مسلم الوکالة باشد ـ نظر حضرت عالی راخواهانیم .
پاسخ: بسمه تعالی سهم امام ( ع ) را باید به مرجع تقلید یا به عالمی که قبض مرجع را به دهنده سهم تحویل می دهد ، رساند ، واللّه العالم .
سؤال 839 ـ وجـوهـاتی از خمس که تا کنون پرداخت شده لکن قبض مرجع تقلید به دستمان نرسیده ، چه باید کرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی کـسانی که پول داده اند و قبض مرجع به آنها تحویل نشده است ،باید به خود مرجع رجوع کرد و از مـرجع ـ برای وجوهی که قبلاداده اند ـ اجازه بگیرند .و در هر صورت باید از کسی سهم امام ( ع ) به او داده می شود ، قبض مرجع را مطالبه نمود ، واللّه العالم .
سؤال 840 ـ آیـا خـمـس ، خـمـس دارد ؟شـهـریه طلاب چه حکمی دارد ؟آیا چیزی که با پول شهریه می خرند مالک می شود ؟
پاسخ: بسمه تعالی مالی را که انسان از راه خمس مالک آن شده ، خمس دارد و درشهریه اگر محرز شود که از سهم مـبـارک امـام ( ع ) اسـت و عـیـن آن تـا آخـر سال باقی بماند خمس ندارد .و در غیر این صورت خـمـس دارد .و در صورتی که انسان مالی را به ثمن کلی بخرد و از سهم امام ( ع ) به عنوان وفای دین آن را ادا کند مالک آن می شود ، واللّه العالم .
سؤال 841 ـ خـواربـارفـروشـی به دلیل گوناگونی باری که در مغازه دارد ،به آسانی نمی تواند حساب خمس آنها را به دست آورد .تکلیف چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی باید آنچه را که باقی مانده حساب کند و در موارد مشکوک باحاکم شرع یا با وکیل او مصالحه نماید ، واللّه العالم .
سؤال 842 ـ پـولـی را کـه فـرزنـد خـانـواده جمع می کند تا به هنگام نیاز ،مانند ازدواج به کار گیرد .هـمـینطور طلایی که پیش از ازدواج کم کم می خرد و کنار می گذارد ، چون نمی تواند پول مورد نیازرا یک جا تهیه کند و ناچار به چنین کاری است ، آیا خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 843 ـ آیا طبق نظر جناب عالی می شود سهم سادات را مستقیمابه سادات فقیر در محل داد ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـانعی ندارد ، ولکن در این صورت باید تمام سهم امام ( ع ) را به ما برسانند و مجاز نیستند چیزی از سهم امام ( ع ) را خودمصرف نمایند ، واللّه العالم .
سؤال 844 ـ کسی که تاکنون خمس نداده ، برآورد اموال او به چه صورت انجام می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اموالی را که از درامد بین سال تهیه نموده و در سال تهیه مورداحتیاج بوده خمس ندارد و نسبت به بقیه اموال مصالحه می شود ، واللّه العالم .
سؤال 845 ـ نفت و گازوئیل که معدنی است ـ اگر در سر سال از مؤنه زیاد بیاید ـ تخمیس لازم است ؟
پاسخ: بسمه تعالی چـناچه نفت و گاز را خریده و از مؤنه زیاد آمده ، باید تخمیس کند .و چنانچه خود شخص آنها را اسـتـخـراج کـرده داخـل خـمـس مـعـادن اسـت .و چنانچه موقع استخراج تخمیس کند ، دیگر خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 846 ـ پـولی را که به عنوان کمک هزینه تبلیغ می دهند ، آیاخمس دارد ؟و سهم سادات بر طلبه سید نیازمند چه حکمی دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر از خرج سالش زیاد بیاید ، خمس دار .و سهم سادات رامی توان به سید فقیر داد .و سید فقیر اگـر سـهـمـم سـاداتـی را گـرفـته و از خرج سالش زیاد آمد احتیاط آن است که زاید را بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 847 ـ خانه ایی که فروخته می شود تا بهتر از آن خریداری شودآیا خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه خانه مزبور را قبلا خریده باشد ، اگر با پولی که خانه رابه آن فروخته قبل از یک سال خانه یا چیز دیگر که از مؤنه است تحصیل نماید ، زیادی قیمت آن ـ نسبت به قیمت خرید ـ خمس ندارد .و در صـورتـی کـه خـانه قبلی را به ارث یا هبه به دست آورده باشد پول فروش آن مطلقا خمسس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 848 ـ دولـت زمین مجانی به کسی داده ، وی برای ساختن خانه پنج هزار دینار اندوخته داشته و ده هزار هم قرض گرفته است ، اینک که می خواهد برای خود سال معین کند ، آیا پیش از پرداخت بدهی خود سال برگزیند یا پس از پرداخت ؟
پاسخ: بسمه تعالی بـایـد خمس پنج هزار دینار را بدهد . و چنانچه خانه را ساخته ودر آن ساکن باشد ، پرداخت فرض ده هـزار دینار از مؤمة حساب می شود و متعلق خمس نیست ، اما اگر قبل از ساکن شدن درخانه اقساط قرض یا بعض آنها را پرداخت کند ، باید آن مقدار راتخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 849 ـ شـرکـت خـانه ای را به صورت اقساط به کارگر خودوامی گذارد .همچنین گاهی دولت ساختمانی را به کارمنداجاره می دهد .هنوز قسط خانه به پایان نرسیده و یا مهلت اجاره کارمند سر نرسیده که ساختمان را به آنها می بخشند ،اینان چه گونه سال خمسی برگزینند ؟
پاسخ: بسمه تعالی چـنـانـچه در خانه ساکن بوده و اقساط را پرداخت نموده ، خمس ندارد ، ولی اگر ساکن نبوده و پرداخت کرده است ، باید خمس آنها را بدهد .و راجع به اصل خانه در هر صورت باید به حاکم شرع مراجعه و با وی مصالحه کند ، واللّه العالم .
سؤال 850 ـ از سهم امام ( ع ) جهت تهیه مخارج و مصالح مسجد ،اجازه می فرمایید ؟
پاسخ: بسمه تعالی مورد صرف سهم امام ( ع ) در بنا و تعمیر مساجد نیست ، ولی دربعض موارد که تبلیغ احکام دین مـوقوف شود به بنا یا تعمیر ازجهت نبود مسجد و مال دیگری ، مثل زکات و تبرعات نباشد ،صرف بعضی از سهم امام ( ع ) را بعد از استجازه اجازه می دهیم ، واللّه العالم .
سؤال 851 ـ آیـا جـا دارد با سهم امام یا سادات مؤسسه و شرکت یاکارخانه ای به کار انداخت که مؤمنین بـی کـار و مـحتاج دست به کار شوند و با سود آن کارهای خیر انجام داد یا باید به نظرمرجع تقلید وقت رساند ؟
پاسخ: بسمه تعالی باید در سهم امام به نظر مرجع تقلید عمل کرد ، واللّه العالم .
سؤال 852 ـ آیا کسی که دارای دو منزل در دو شهر باشد ، خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه در هر دو سکونت داشته باشند ، ولو در بعضی ازماههای سال خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 853 ـ شـخـصـی سـال مـعین دارد و یک ماه پیش از سالش مبلغ صد دینار به دست می آورد ، آیا خمس این مبلغ را باید بدهدیا این که سال بر آن بگذرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـی تـوانـد برای آن سال مستقل قرار دهد .چنانچه سال مستقل قرار داد ، ضرر و دین سابق از آن استثنا نمی شود ، واللّه العالم .
سؤال 854 ـ شـخـصـی می خواهد سال معین کند و مبلغ یک هزار دیناردارد که بیش از یک سال بر آن گـذشـتـه و چـهـار صـد دیـنـار سه ماه قبل به دست آورده ، آیا خمس همه را باید بدهد یا فق ط مبلغ نخست را ؟
پاسخ: بسمه تعالی خـمـس یک هزار دینار را باید بدهد ، و نسبت به چهار صد دینارچنانچه تا آخر سال صرف در مؤنة کند ، خمس ندارد .و اگرصرف نشد ، باید خمس آن را بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 855 ـ شخصی یک خانه با اثاث و یک ماشین خصوصی دارد ،با دو هزار دینار می خواهد سال معین کند حج برود ، آیا به منزل و اثاث و ماشین خمس تعلق می گیرد یا فقط به دو هزاردینار ؟
پاسخ: بسمه تعالی خـمـس دو هـزار دینار را باید بدهد .و اما نسبت به اموری که ذکرشده است ، به وکیل این جانب مراجعه شود تا نسبت به آنهامصالحه کند ، واللّه العالم .
سؤال 856 ـ سال شخصی دوازدهم ماه محرم است .اول محرم ازمحل کارش ماهانه گرفته ، آیا خمس آن را هم باید بپردازد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر در اثنای سال برای مؤنة قرض کرده باشد یا از مال مخمس سالهای قبل ، در مؤنة صرف کرده و بخواهد آنها را از ربح جدیداستثنا کند ، باید ربح مذکور را تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 857 ـ فـروشـنـده مغازه ای به خریدار می گوید : اگر بدهی دارایی را بپذیری ، سرقفلی آن چهار میلیون تومان ، اگر به گردن نگیری پنج میلیون تومان است .اگر خریدار آن را بخرد ، وبخواهد حساب خمس را برآورد کند ، چهار میلیون تومان راءس المال است یا پنج میلیون تومان ؟
پاسخ: بسمه تعالی چـنـانـچـه خـریـدار بـبـخواهد مغازه را بفروشد ، به طور متعارف به پنج میلیون تومان می خرند راءس الـمـال او پنج میلیون تومان است ، ولو باید قسمتی از مال خود را بعد از فروش مالیات بدهد ،واللّه العالم .
سؤال 858 ـ شـهری که به مقداری قرآن جهت تعلیم قران نیاز دارد ومؤمنان نیازمند نیز دارد که خرج ازدواج ندارند ، آیا می شودسهم امام ( ع ) به این راهها اختصاص یابد ؟
پاسخ: بسمه تعالی صـرف سهم امام نیاز به اجازه خاص از مرجع تقلید دارد .و درصورتی که اجازه نگرفته به مصرف ازدواج و غیره برسانندضامن هستند ، واللّه العالم .
سؤال 859 ـ مالیات را می توان به جای خمس پذیرفت ؟
پاسخ: بسمه تعالی از خمس محسوب نمی شود ، واللّه العالم .
سؤال 860 ـ شخصی که 15 سال پیش بیست راءس گوسفند و بیست راءس بز داشت و آن تمام دارایی او بـود ، و وی از پشم و شیرآنها استفاده می کرد .مسئله در این جاست که 15 سال پیش خمس آنه را حـساب کرده بود و از آن سال تا حال دیگر خمس آنها را حساب نکرده و فعلا 15 راءس گوسفند و بز دارد ، آیااحتیاج به تخمیس است یا این سسرمایه است ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر گـوسفند و بزهای فعلی بچه های گوسفندان قبلی بوده وبچه ها را نگه داشته و مخمس را مصرف کرده ، خمس ندارد .و درغیر این صورت مصالحه با حاکم شرع باید بکند ، واللّه العالم .
سؤال 861 ـ آیا یک مقلد متدین به جای ارسال خمس به مجتهدخودش در جاهایی که به نظرش درست است ، و به مصرف برساند صحیح است ؟
پاسخ: بسمه تعالی قبل از رجوع به مرجع تقلیدش ، نمی تواند به مصرف برساند ،واللّه العالم .
سؤال 862 ـ پـولی که انسان جمع می کند تا با آن منزلی بخرد یا بسازد ،آیا خمس دارد ؟اگر خمس آنرا بـپـردازد ، در تـکـمـیل ساختمان خود با مشکل کمبود بودجه مواجه می شود ، آیا راهی برای حل مشکل او هست ؟
پاسخ: بسمه تعالی خـمـس دارد و در صـورت مواجهه با مشکل با حاکم شرع دستگردان می کند و مهلت می گیرد ، واللّه العالم .
سؤال 863 ـ آیا پرداخت سهم سادات ، احتیاج به اجازه از مرجع تقلید است ؟
پاسخ: بسمه تعالی سـهم سادات را خود مکلف می تواند به سید فقیر بدهد .و اگر دادبه مقدار سهم سادات ذمه او از خمس بری می شود ، اگر چه احتیاط مستحب استجازه از مرجع تقلید است ، واللّه العالم .
سؤال 864 ـ اگـر پـولـی از سهم یا سایر وجوه نزد شخصی باشد ، آیامی تواند با معادل آن عوض یا صرف کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر شـخـصـی از وجـوه شـرعیه نزد اوست مجاز یا وکیل از طرف حاکم شرع باشد ، اجازه داده مـی شـود مـعـادل آن را بـه جـای آن بـگـذارد ، ولی اگر از مالک وجوه را وصول کرده و هنوز به حـاکـم شرع یا وکیل او ایصال ننموده ، باید از مالک در اجازه بگیرد .وزکاتی که عزل شده است از طـرف مالک نیز قابل تبدیل نیست .ودر تصرف احتیاج به اجازه حاکم شرع یا وکالت از فقیر دارد ،واللّه العالم .
سؤال 865 ـ اگر زن حقوق خود را بعد از دریافت بخواهد به شوهرببخشد تا صرف مخارج زندگی کند یـا سرمایه کسبش قراردهد ، یا خمس آن بر زن واجب است ؟تکلیف شوهر نسبت به آنچه زنش به او بخشیده چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی در صـورتی که شوهر به آن احتیاج داشته باشد و صرف درمؤنة بنماید ، خمس آن مال بر هیچ یک از زن و مرد واجب نیست و در غیر این صورت زن باید آنچه را که به شوهر می بخشدتخمیس نماید ، واللّه العالم .
سؤال 866 ـ دادن سهم امام ( ع ) به طلاب علوم دینی ، در صورت احتیاج اینده ، چگونه است ؟
پاسخ: بسمه تعالی شـخـصـی کـه فـعلا خدمات دینی دارد یا در آینده خدمات دینی می کند ، ولو احتیاجی در آینده داشـتـه بـاشـد ، مـی تـوانـد سـهـم امـام ( ع ) را بگیرد و فقر شرعی فعلی در اخذ سهم امام ( ع ) اعتبارندارد ، اما در اخذ سهم سادات معتبر است ، واللّه العالم .
سؤال 867 ـ افـرادی کـه خـمس نمی پردازند و در انجام فرائض ، مثل نماز و روزه کوتاهی می کنند ، آیا می توان در منزل آنها را غذاخورد ؟
پاسخ: بسمه تعالی مانعی ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 868 ـ آیا می توان خمس را به روحانی که مورد اطمینان است داد تا به مرجع تقلید برساند ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه روحانی قبض مرجع تقلید را می اورد مانعی ندارد واللّه العالم .
سؤال 869 ـ کسی که تا کنون سال خمسی نداشته ، و اکنون دارای خانه ، ماشین ، زمین و مانند آن است ، چگونه خمس مالش راحساب کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی امـوالـی غـیـر از خـانه مسکونی ، وسایل منزل و ماشینی که برای رفت و آمد خود و عیالش به آن احتیاج دارد ـ که جزء مؤنة نیستند و به عنوان سرمایه زندگی در اختیار دارد ـ باید آنها راتخمیس کـنـد ، الـبته در تخمیس آنها مقدار مؤنة یک سال استثنامی شود .و اما آنچه را مثل خانه و وسایل منزل و.. .جزء مؤنة هستند ، باید در آنها با حاکم شرع مصالحه کند ، واللّه العالم .
سؤال 870 ـ سـیـادتـی را کـه شیعه معتبر دانسته ، آیا فقط به ذریه پیامبر( ص ) اطلاق می شود یا اولاد هاشم به بعد را هم شامل می شود ؟و منظور حضرت عالی از سید فقیر در رساله چه کسی می باشد ؟نـیـز کسی که از ناحیه مادر منتسب به رسول اکرم ( ص ) است ، در صورت فقیر بودن ، می شود خمس داد ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـقصود از سید که در صورت فقیر بودن می تواند سهم سادات بگیرد ، کسی است که از طرف پدر منسوب به هاشم باشد و اولادرسول اکرم ـ صلی اللّه علیه و آله ـ بودن شرط نیست ، واللّه العالم .
سؤال 871 ـ اگـر بـدانـیم میزبان غذایی را از پول خمس نداده تهیه کرده ،صرف این غذا بر مهمان چه حکمی دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی برای میهمان اشکال ندارد ، ولی صاحب خانه ضامن است ، واللّه العالم .
سؤال 872 ـ شوهرم نماز نمی خواند و خممس نمی پردازد ، آیا من می توانم از آن پول استفاده کنم ؟
پاسخ: بسمه تعالی برای شما جایز است ، واللّه العالم .
سؤال 873 ـ کارگری کارکرده ، اما اجرتش را یک سال بعد پرداخت نمودند ، تکلیف خمس او چه گونه است ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر برای شخص خاص یا شرکت خصوصی کارکرده ، باید درهمان سال که کارکرده تخمیس کند .و اگر برای دولت اجیرشده ، هر وقت گرفت از ارباح آن سال حساب می شود ، واللّه العالم .
سؤال 874 ـ آیا اجازه می فرمایید از سهم امام ( ع ) و زکات کلاسهای قرآن دایر شود ؟
پاسخ: بسمه تعالی صـرف زکات در موارد فوق جایز است ، ولکن صرف سهم امام آعلیه السلام ـ جایز نیست ، مگر در مـوارد خـاص که احتیاج به اجازه خاص در آن مورد دارد .و اجرت گرفتن معلم قرآن برای تعلیم قرآن محل اشکال است ، اما به عنوان هدیه مانعی ندارد ،واللّه العالم .
سؤال 875 ـ سـربلندی و پیشرفت اجتماع در گرو فراهم ساختن نیازهای مهم افراد آن است .برای این کـار بـایـد هـمه تلاشها رابرای اولویت ها متمرکز ساخت .بنابراین برای رسیدن به این مهم از بین مـوارد زیـر کـدام یـک اسـاسی تر است : ساختن درمانگاه ، مدارس روزانه ، مسجدها ، حسینیه ها ، کمک به بی چیزها ، و رسیدگی به حوزه های علمیه یک جامعه ایجاب می کند که آن جامعه از تمام ضـروریـات و امـکانات برخوردارباشد ولی برای نگه داشتن تمام مساعی طبق اولویتها ازمعظم له سؤال داریم که در امور خیریه از قبیل تاءسیس درمانگاه ، ساختن مدارس روزانه ، بنا کردن مساجد و مدارس ،کمک به فقرا و مستمندان و ایجاد و رسیدگی به حوزه های علمیه کدام یکی نسبت به دیـگـری مـهـم تر و اساسی ترمی باشد ؟بالخصوص وقتی که امور مزبور با پول خمس انجام شوند و آنهم در کشورهایی که یا اصلا حوزه ندارند یا به اندازه کافی ندارند .
پاسخ: بسمه تعالی سـهـم سـادات را بـاید به سادات فقیر برسانند .و سهم امام ـ علیه السلام ـ را باید به مرجع تقلید بـرسـانـند .و اگر بخواهند در جای دیگر صرف کنند ، باید از مرجع اجازه خاص بگیرند ، و مرجع هم مادامی که مدارس علمیه و احتیاجشان برآورده نشده در غیرموارد ضرورت ، صرف سهم امام ـ علیه السلام ـ را در بقیه موارد اجازه نمی دهد ، واللّه العالم .
سؤال 876 ـ آیا بدهی شرعی را به غیر از مجتهد خود می توان داد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اذن مرجع تقلید لازم است ، واللّه العالم .
سؤال 877 ـ اشـخاصی فقیر و مستمند از زکات فطره و صدقات استفاده می کنند ، و بعضی ها هم از راه گدایی ، گذران زندگی می کنند گاهی از هزینه سالشان بیشتر است ، آیا خمس آن اضافه را باید بپردازد ؟
پاسخ: بسمه تعالی باید خمس آن را بدهند ، واللّه العالم .
سؤال 878 ـ مالی که تخمیس شده ، ولی قیمت آن ترقی کرده آیا بازهم خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه به قصد تجارت آن مال را خریده زیادی قیمت را بایدتخمیس کند .واگر به قصد تجارت نـخریده ، هر وقت فروخت زیادی قیمت از ارباح سال فروش حساب نمی شود و اگر صرف در مؤنه ان سـال شـود بـایـد تـخـمیس گردد .واگر اصل مال را از راه هبه به دست آورد و خمس آن را پـرداخـت ، زیـادی قیمت ان پس ازفروش هم خمس ندارد ، و همچنین اگر خمس مال را از غیر ان خـارج کرده است نه اینکه خمس را به قیمت داده باشد ، زیادی قیمت ولو بعد از فروش خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 879 ـ آیـا پـولی که برای نام نویسی حج پرداخته و هنوز قرعه به نامش اصابت نکرده ، خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر سال بر آن گذشت خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 880 ـ کسانی که اهل کشورهای بیگانه اند و دسترسی به مرجع تقلید یا وکیل او را ندارند ، آیا اجازه می فرمایید صرف حوزه های علمیه همان کشورها بنمایند ؟
پاسخ: بسمه تعالی اجـازه مـی دهـم تـا اضطرار باقی است به حوزه های علمیه نیاز به سهم امام ـ علیه السلام ـ دارند سهم را مصرف نمایند ، و سهم سادات را به فقرای سادات مؤمن برسانند ، واللّه العالم .
سؤال 881 ـ وامـی کـه از بانکها گرفته می شود ، در صورتی که صرف نشده باشد سر سال باید تخمیس شـود .لـطـفـا بـفـرمایید اگر وامی گرفته شد وو صرف در سرمایه کسبی شد ، به این معنی که یـک میلیون تومان گرفته و راءس المال قرار داده و در ازای آن به بانک بدهکار است ، این سرمایه هم باید تخمیس شود ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه وام گرفته شده از بانک تماما زاید بر مؤنه سالتان باشد ، مثل این که عاید دیگری که وافی بـه مؤنه سال باشد ، از هرطریق سرمایه قرار دادن آن وام داشته و دارید ، لازم است تمام مقدار وام را ، ولـو بـه صـورت سـرمایه باشد تخمیس کنید .و اگربعض آن زاید بد مؤنه سال باشد ، باید آن مـقـدار بعض راتخمیس کنید .و در هر صورت از عاید هر سالی در همان سال قسط وام را به بانک بپردازید ، خمس ندارد .و از مؤنه همان سال حساب می شود ، واللّه العالم .
سؤال 882 ـ ته مانده های ، مثل برنج ، روغن و جز اینها اگر سال بر آنهابگذرد ، آیا خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنـچـه از جـنـس بـاقی مانده و بر آن سال گذشته ، خمس دارد .وآنچه از عین سهم امام ـ علیه الـسـلام ـ اسـت و باقی مانده خمس ندارد .و از شهریه و غیر آن که مشکوک است که از سهم امام آعلیه السلام ـ است یاغیر آن ، چنانچه تا آخر سال باقی بمناندخمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 883 ـ زمـیـنی که خریداری شده تا از محصول آن خود و خانواده بهره مند شوند ، آیا تخمیس پول آن زمـیـن لازم است ؟اگر زمین ارتفاع قیمت داشته باشد در هنگام تخمیس ارزش قبل یا بعدرا باید حساب نمود ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه خود و عیال او از عین محصول زمین استفاده می کنند ،اگر بر پول خرید آن سال نگذشته و زمـیـن هـم در همان سال محصول داد ، تخمیس پول لازم نیست .و تخمیس مقدار گران شده قـبـل از فروش زمین هم لازم نیست .و اگر زمین را به قیمت گرانتر از قیمت خرید فروخت آن زیادی ، چنانچه در مؤنه سال صرف نشود ، باید تخمیس شود .و اگر محصول زمین رامی فروشد و بـا آن مـعاش خود و عیالش را تاءمین می کند ، زمین مزبور سرمایه محسوب می شود .چنانچه پول آن را از درآمـدبـیـن سال داده ، باید بعد از استثنای مؤنه یک سال ، به قیمت فعلی تخمیس شود .واگـر بـر پـول خـریـد آن سال گذشته ، باید خمس آن پول را بدهد و زیادی قیمت زمین قبل از فروش خمس ندارد .وهمچنین اگر پول خرید زمین را تخمیس کرده زیادی قیمت زمین قبل از فـروش خـمس ندارد .و چنانچه بعضی از محصول راخودشان می خورند و بعضی را می فروشند ، بالنسبه حساب می کنند .و در موارد مشکوک باید با حاکم شرع مصالحه کنند ،واللّه العالم .
سؤال 884 ـ اگر پولی که سال گذشته به کسی قرض داد آیا باید خمس آن را هم بدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر بر پول سال بگذرد و بعد آن را قرض بدهد ، باید آن راتخمیس نماید ، واللّه العالم .
سؤال 885 ـ کتابهایی است که طلاب خریده اند و در طول یک سال ازآنها استفاده نکرده اند ، آیا مشمول خمس می باشد ؟اگرخمس لازم باشد ، آیا مطلق است یا تنها شامل کتبی که از غیرپول سهم امام ( ع ) خریداری شده و به قیمت روز خریدبرآورده می شود ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر در سـال مورد نیاز باشد و اتفاقا در سال استفاده نکرده باشد ، خمس ندارد .و همچنین اگر فـقـط دوره ای قـابل تهیه است وبعض از اجزاء آن در سال مورد نیاز باشد کفایت می کند که مورد خمس نباشد ، و در غیر این صورت خمس دارد و اگر ازربح ضمن سال خریده قیمت فعلی را باید بدهد .و اگر بعد ازگذشت سال خریده خمس پول آن را باید بدهد ، و نیز اگر از سهم امام ـ علیه السلام ـ خریده و مورد نیاز در ان سال نبود باید به قیمت فعلی تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 886 ـ ایـا جـمع آوری وسایل زندگی برای فرزندان که در آینده نزدیک ازدواج می کنند ، خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اموالی که قبل از سال عروسی کنار گذاشته می شود ، خمس دارد ، چه برای پسر باشد و چه برای دختر ، واللّه العالم
سؤال 887 ـ آیا می توان از درآمد سال بعد جبران استهلاک وسایل وماشین آلات سال قبل را نمود ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه استهلاک گذشته در طریق تحصیل ربح سال جدیدباشد ، از ربح جدید قابل جبران است .والا جبران نمی شود ، واللّه العالم .
سؤال 888 ـ صورت دستگردان را توضیح دهید ؟
پاسخ: بسمه تعالی حاکم شرع یا وکیل از طرف او ، خمس را قبض می کند و به پرداخت کننده قرض می دهد به وکالت از حـاکم ، و پرداخت کننده قبول قرض می کند و خمس به ذمه پرداخت کننده مستقرمی شود ، و تصرفش در مال خارجی جایز می گردد ، واللّه العالم .
سؤال 889 ـ ایـن جـانـب خـانه ام را در وسط سال فروخته ام ـ با توجه به این که خانه مزبور را از درآمد ، وسـط سـال گـذشـتـه خـریـده بـودم آاکـنـون کـه می خواهم خانه دیگری را بخرم ولکن هنوز خـانـه مناسبی پیدا نکرده ام که سال خمس این جانب فرا می رسد ،اینک وظیفه حقیر درباره پول موجود به لحاظ خمس چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـی توانید برای خانه سال مستقلی قرار دهید که مبداء سال ،هنگام فروش خانه می باشد .و پس از گـذشت سال اگر مازاد برقیمت خرید خانه را صرف در مؤنه نکرده اید باید آن را تخمیس کنید ، واللّه العالم .
سؤال 890 ـ خـریـدن بـرخـی لـوازم زندگی که گاه نیاز دارد و گاه به کارنمی آید ، یا یک سال به آن نـیازمند است ، ولی اصلا به کارنبرد ، در این صورت پس از یک سال باید خمس بپردازد ؟نیزاگر چند بار تکرار شود به همان تعداد باید خمس رد کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر از ابتدا که آن چیز را خریده تا یک سال مورد استفاده قرارنگیرد ، خمس به آن تعلق می گیرد ، واللّه العالم .
سؤال 891 ـ پرداخت سهم امام ( ع ) و سادات به مراجع از چه زمانی شروع شد ، ومدرک آن چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی در زمـان حـضـور ائمه ـ علیهم السلام ـ خمس را به وکلای ایشان می دادند .و در غیبت کبری به فـقـهـا مـراجـعه می شده است .و آنان یا آن را اخذ می کردند و یا اجازه صرف می دادند .و مدرک فـقهی آن را در آخر درس اجتهاد و تقلید ذکر نموده ایم که می توانیدنوارهای آن را تحصیل کنید ، واللّه العالم .
سؤال 892 ـ آیا می توان از سهم مبارک امام ( ع ) جهت کمک به احداث ساختمان روحانی محل که سید نیست ، داد ؟
پاسخ: بسمه تعالی احتیاج به اجازه خاص دارد ، واللّه العالم .
سؤال 893 ـ کـارمـندی که به تقاضای شغل خود گاهی از شهری به شهردیگر می رود و خانه خویش را نیز می فروشد و دیگر بارمی خرد ، آیا پول فروش آن خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی در صورتی که خانه دوم را قبل از گذشت یک از سال از فروش خانه اول خریده ، خمس ندارد .در غیر این صورت باید زیادی قیمت فروش خانه اول ـ نسبت به قیمت خرید آن ـ تخمیس شود ،واللّه العالم .
سؤال 894 ـ از بین کتابهایی که برای تحقیق خریداری می گردد ، گاه بعضی از آنها استفاده نمی شود یا فرصت آن دست نمی دهد ،آیا خمس به انها تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر در همان سال خریدن در معرض حاجت باشد ، خمس ندارد ،واللّه العالم .
سؤال 895 ـ پولی که در دراز مدت در بانک گذاشته می شود تا وام خرید خانه دریافت شود ، آیا این پس انداز خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی باید آن پول را تخمیس نماید ، واللّه العالم .
سؤال 896 ـ مـنـزلـی خـریـداری شـد ، سپس به دلیل کوچک بودنش ، آن را فروخته ، خانه ای بزرگتر خریداری گردد ، این مبلغ فروش خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی پـول فـروش مـنزل اول خمس ندارد ، مگر آن که آن را بزیاده بفروشد و زیاده از قیمت خرید آن تا آخر سال بماند ، واللّه العالم .
سؤال 897 ـ پول یا جنسی را که برای جهیزیه کنار گذاشته ، متعلق خمس است ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنـچـه از درآمـد سـال ازدواج به عنوان جهیزیه کنار گذاشته می شود ـ چه پول باشد چه جنس ـ خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 898 ـ کـسـی که پولی را در بانک گذارده و سال بر آن گذشته ،اینک می خواهد خمس آن را از عـین آن پول ندهد ، بلکه ازارباح که تازه به دستش آمده بدهد ، آیا صحیح است یا بایدخمس ارباح را بدهد بعد از آن خمس پول بانک را بدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی باید ربحی را که به عنوان خمس پول موجود در بانک می دهدتخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 899 ـ ایا به مالی که انسان به صورت هدیه دریافت می کند ،خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه مال با ارزشی باشد و صرف در مؤنه سال نشود ، خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 900 ـ آیا لازم است انسان حتما سهمین را به مرجع تقلید خودتحویل دهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی سـهـم امـام ـ عـلیه السلام ـ را باید به مرجع تقلید برساند ، واگربخواهند در جای دیگری صرف کنند ، احتیاج به اجازه خاص دارد ، واللّه العالم .
سؤال 901 ـ گاهی در بین سال به سادات فقیر بابت خمس مبلغ هایی رامی دهند ، البته بدون این که به نیت قرض باشد ، و هنگام حساب سال خمس ، می خواهند آن را به عنوان خمس حساب نمایند ، آیا صحیح است ؟
و در صورت صحیح نبودن مبالغی را که چنین عمل نموده اند ، تکلیف چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر بعد از ظهور ربح به عنوان خمس داده باشد صحیح است ،واللّه العالم .
سؤال 902 ـ آیا می توان از سهم امام ( ع ) جهت تکفین و تجهیز اهل علم استفاده نمود ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر کسی دیگر مخارج مذکور را از سهم امام ـ علیه السلام آمی دهد ، باید از حاکم شرع یا وکیل او اجازه بگیرد ، اللّه العالم .
سؤال 903 ـ در رساله فرموده اید : اگر از غیر کسب مالی به دست آید وچیز کم نباشد باید خمس بدهد .منظور از چیز کم یعنی چه ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـنـظـور ، چیز کم ارزشی است که نوعا تا آخر سال نمی ماند ، مثل یک پیراهن و امثال اینها ، واللّه العالم .
سؤال 904 ـ از ثـلـث سـهـم مـبـارک امام می توان به غیر از اهل علم مثلا به فقیر داد که ازدواج نماید ، هـمـچـنـیـن بـه دخـتـر و بـه یک نفر که خانه ندارد داد که منزل درست کند یا به امور خیریه ، مانندساختن پل و تعمیر مسجدی کمک کرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی سـهـم امام ـ علیه السلام ـ باید در ترویج دین و مذهب و اداره حوزه های علمیه و تاءمین ضرورات اهـل عـلـم صرف شود ، مگر دربعضی موارد که شخص مؤمن در زندگیش مضطر شود وصاحب وجه بخواهد در آن مرد صرف نماید که در این صورت صاحب وجه می تواند اجازه شخصی بگیرد و بر طبق اجازه درآن مورد صرف کند و این اجازه کلی نیست ، واللّه العالم .
سؤال 905 ـ حقوقی که به کارمندان باز نشسته تعلق می گیرد ، خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی در صورتی که از زمان دریافت آن تا یک سال باقی بماند ، بایدتخمیس شود ، واللّه العالم .
سؤال 906 ـ کسی که مشغول بافتن فرش است ، ولی با قرض ، موادخام مورد نیازش را می خرد ، در پایان فرش را می فروشد ،
یاوقتی یک سال گذشت خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر از زمانی که مشغول بافتن قالی شده است تا یک سال گذشته باشد ، خمس آن واجب است ، الـبـتـه در صـورتـی کـه بـرای مـخارج آن سال قرض کرده باشد ، ادای قرضش را می تواند از این مال استثنا کند ، و خمس بقیه را بعد از ادا بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 907 ـ کـشـاورزی که سر سال خمسش را ادا می کند ، اما زراعتش دو ماه دیگر به دست او می آید ، بنابراین چگونه محاسبه نماید ؟
پاسخ: بسمه تعالی چـنـانـچـه بـخـواهـد در سال خمسی ، آن را تخمیس کند ، باید زراعت موجود را به قیمت فعلی مـحاسبه کرده ـ پس از کسر مخارجی که خمس آن را داده است ـ باقی را به قیمت فعلی تخمیس نماید ،واللّه العالم .
سؤال 908 ـ لباسی را حدود 5 سال پیش خریده و به کارش نیامد .اینک با توجه به افزایش قیمت ، خمس چه زمانی را حساب کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر از درآمد بین سال خریده ، باید به قیمت فعلی تخمیس کند .واگر با پولی خریده که سال بر آن گذشته ، به قیمت خرید تخمیس می شود ، واللّه العالم .
سؤال 909 ـ کـسی که ازدواج نکرده از در آمد بین سال رفته رفته لوازم ازدواج را تهیه می کند ، چون در وقت حاجت تمکن ندارد ، آیاجزء مؤنه حساب می شود یا خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنچه را در غیر سال ازدواج تهیه کرده باید تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 910 ـ آیا سیگار از مؤنه سال است یا خمس آن حساب شود ؟
پاسخ: بسمه تعالی از مؤنه حساب می شود و خمس آن واجب نیست ، واللّه العالم .
سؤال 911 ـ بـعـضـی از طلاب خیلی پی گیر درس و بحث نیستند ،شهریه برای این گونه افراد چگونه است ؟
پاسخ: بسمه تعالی اهـل عـلم اگر بخواهد در این زمان رضایت امام زمان ـ علیه السلام ـ را به دست آورد ، باید تلاش نـمـایـد و در تحصیل علم جدی باشد که مذهب تشیع نیاز شدید به خدمت افرادی دارد که از نظر علمی و عملی شرایط لازم را داشته باشند ، واللّه العالم
سؤال 912 ـ طفلی که هنوز بالغ نشده و دارای اموالی هست ، آیا لازم است که ولی او خمس اموال طفل را بپردازد ؟
آیا پس از بلوغ بر خود او واجب است ؟
پاسخ: بسمه تعالی در غـیـر مال مختلط به حرام ـ چه بر ولی و چه بر صبی پس ازبلوغ ـ بر اموال صبی خمس واجب نیست ، واللّه العالم
سؤال 913 ـ آن که هیچ گاه خمس نداده آیا ورثه او باید خمس مالش رابدهند ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه بدانند خمس در ذمه متوفی می باشد و خمس ، دین شده است ، باید از اصل مالش استثناء شود .واگر متعلق خمس عین باشد ، دادن خمس آن بنابر احتیاط واجب بر ورثه کبار واجب است ، واللّه العالم .
سؤال 914 ـ آیا اجازه می فرمایید از سهم امام ( ع ) قرآن تهیه و به هیئتها قرآن هدیه نمایم ؟
پاسخ: بسمه تعالی مواردی که ضرورت باشد و از وجوه دیگر تاءمین نشود ، به اجازه خاص احتیاج است ، واللّه العالم .
سؤال 915 ـ آیا جواهراتی که پدر به عروس خود می خرد ، خمس آن بر پسر واجب است ؟
پاسخ: بسمه تعالی واجب نیست ، واللّه العالم .
سؤال 916 ـ کسی قطعه زمینی ـ در حدود یک صد و پنجاه متر ، یا یک باب مغازه ـ دارد ، ولی آن زمین یـا مـغازه در محلی است که فعلاچندان ارزشی ندارد .در عین این که عیال مند است ،می گوید : اگـر مـن آن را بـفروشم مصلحت من نیست ، شاید درآینده ترقی کند .اکنون جز آن زمین یا آن مغازه ، چندان امکان مالی ندارد ، آیا می شود در حال ضرورت از سهم سادات یا ازسهم امام ( ع ) به این نوع اشخاص کمکی نمود ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر مبلغ زمین مزبور به مقدار مؤنه سال مالک است ، به چنین سیدی سهم سادات نمی رسد .و در پرداخت سهم امام ـ علیه السلام ـ به اشخاص ، احتیاج به اجازه خاص است ، واللّه العالم .
سؤال 917 ـ آیا عشریه ریشه اسلامی دارد و کفایت از خمس می کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی عـشـریـه بـه خمس ارتباطی ندارد .
کسی که خمس بر او واجب شد ،باید خمس را بدهد .واصل عـشـریه که در بعضی از مذاهب یا ازطرف بعضی از حکومتها گرفته می شود ، زکات که از جمیع امـوال مـی گـرفـتند .ولکن به حسب مذهب امامیه زکات در اموال نه گانه واجب است و در مال التجارة و بعضی از حبوبات هم بنابرمشهور مستحب است ، واللّه العالم .
سؤال 918 ـ فروشنده ای چند کارگر دارد .هنگام پرداخت حقوق آنها ،سهم امام ( ع ) را کم می کند ، آیا این عمل صحیح است ؟
پاسخ: بسمه تعالی جایز نیست .و حقوق ایشان را باید از مال خودش بپردازد ، واللّه العالم .
سؤال 919 ـ کفنی را به قیمت هزار تومان خریده و اینک 1500 تومان شده ، خمس چه وقتی را بدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر کفن با پولی ـ که بر آن سال گذشته خریداری شود ـ بایدمبلغ پول مزبور را تخمیس کند .و اگر پول کفن از ربح سالی بوده که بر آن سال نگذشته ، باید کفن را به قیمت فعلی تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 920 ـ رفـت آمـد در خـانـه اشـخـاصی که نماز نمی حوانند ، خمس و زکات نمی دهند ، و کارهای ناپسند انجام می دهند ، چه حکمی دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی مانعی ندارد ، ولکن واجب است آن اشخاص را امر با معروف ونهی از منکر کند ، واللّه العالم .
سؤال 921 ـ اگر کسی با قرض چیزی را بخرد که کمی بالاتر از شانس است ، مثلا خانه 550000 روپیه ای بخرد ، در حالی که این اندازه کمی بالاتر از شاءن اوست ، آیا خمس این اضافه را بایدبدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی خمس زاید را پس از پرداخت ، بنابر احتیاط باید بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 922 ـ اگـر کسی جنسی بخرد ، ولی از درآمد سال بعد وجه آن رامی پردازد .اگر آن جنس مؤنه نباشد ، آن را از منافع سال قبل باید حساب کند و خمس بدهد یا از منافع سال دوم که سال پرداخت ثمن است ؟
پاسخ: بسمه تعالی خـمس ثمن را بپردازد ، وآن خمس را اگر از ربح سال جدیدپرداخته جزء مؤنه سال جدید حساب نکند ، واللّه العالم
سؤال 923 ـ اگـر سـهـم سـادات را بـا سیدی مستحق دستگردان کرده و به گردن گرفته ، آیا هنگام پرداخت ، به همان سید باید بدهد یابهه دیگری هم می تواند بدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر به مقدار مؤنه اش باشد دستگردان صحیح است و به همان سید باید بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 924 ـ اگـر خـود نـماینده که با او دستگردان شده بمیرد ، خمس دستگردان شده را به چه کسی بدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی به مرجع تقلید فعلی یا نماینده وی بپردازد ، واللّه العالم .
سؤال 925 ـ آیـا شخصی که وجوهات شرعی چون خمس ، سهم امام ( ع ) ، زکات و کفاره بدهکار است ، می تواند احسان مستحبی نماید ؟یا نخست باید بدهی شخصی خویش را بدهد ؟
پاسخ: بسمه تعالی چـنـانـچـه عین مال متعلق حق شرعی باشد ، نمی تواند آن را به عنوان احسان به دیگری واگذار نماید .و اگر حق شرعی در ذمه باشد ، تاءخیر آن جایز نیست ، واللّه العالم .
سؤال 926 ـ اگر اراضی موات قبل از نزول آیه (( انفال )) داخل در انفال وملک امام ( ع ) است ، چگونه با تسلط مسلمانان بر کفار واستیلای بر اراضی آنها ، ملک مسلمین می گردد ؟
پاسخ: بسمه تعالی بنابر مشهور اراضی موات از مفتوحه عنوة داخل در ملک مسلمین نمی شود .و در ملک امام ـ علیه السلام ـ باقی است ،واللّه العالم .
سؤال 927 ـ اراضی موات قبل از نزول آیه انفال داخل در مباحات اولیه است یا داخل در انفال است ؟
پاسخ: بسمه تعالی از اول داخل در انفال بوده است ، ولیکن با احیا داخل در ملک محیی می شود ، واللّه العالم .
سؤال 928 ـ شخصی که خمس نمی دهد ، اگر هنگام حج مقداری ازمال خود را جدا کند و خمس آن را بدهد و صرف امور حج بنماید ، آیا تا این اندازه تصرفش جایز و حج او صحیح است ؟
پاسخ: بسمه تعالی حج صحیح است ، ولی شرط قبولی را ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 929 ـ شـخـصـی خـانـه مـسکونی را تبدیل به محل کسب و پاساژمی کند ، چگونگی خمس آن را بپردازد .
پاسخ: بسمه تعالی اضافه قیمتی که محل در اثر تعمیرات جدید ـ که از ربح ضمن سال بدون تخمیس برای آنها خرج کـرده ـ پـیـدا شـده ، هـمـان خـمس را دارد .و اگر بعد از تخمیس خرج کرده اضافه قیمت هم تانفروخته خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 930 ـ آیا می شود پول خمس را جدا کرد و در بقیه مال تصرف کرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی تصرف جایز نیست ، مگر به اذن حاکم شرع ، واللّه العالم .
سؤال 931 ـ کسی تا کنون خمس دارایی خود را برآورد نکرده و اینک عازم حج می باشد ، آیا می تواند فق ط آن انـدازه از وجـوهی که صرف این سفر می شود بپردازد و پس از بازگشت بقیه اموال رامحاسبه کند ، زیرا در این فرصت ، حساب کردن همه اموال مشکل است ، یا خرید و فروش نمی شود یا ضرر دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی شـخـصـی کـه فـقط مصارف حج را تخمیس می کند ، گر چه حج وی صحیح است ، ولکن درک فـضـیـلـت و ثـواب حـج و قـبـولـی ان منوطبه آن است که دیون شرعیه را ادا کرده باشد .و در صـورت مـشقت یا عدم تمکن از پرداخت تمامی دیون شرعیه ، می توانددستگردان نماید و دیون را بعد از مراجعه و رفع عذر ـ ولو به نحو تدریج ـ ادا کند ، واللّه العالم .
سؤال 932 ـ جـلـوتـر از ایـن مقلد مجتهدی بودم که در یمینه سهم امام ( ع ) می فرمود : آن را یا باید با مـجـتـهـد جـامـع شـرایـط داد یـا اگـرمـی خـواهـد به مجتهد دیگر غیر از مجتهدش بدهد در صورتی می تواند بدهد که بداند آن مجتهد در مصرفی می رساند که مرجعش مصرف می کند .اگر نداند آن مجتهد سهم امام ( ع ) رادر این مصرف می کرده یا نه ؟تکلیف چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنـچـه را کـه سابقا دادید اجازه می شود ، ولکن سهم امام ـ علیه السلام ـ را باید به مرجع تقلیدتان بـرسانید .واگر بخواهید به مجتهد دیگر بدهید باید قبل از دادن از مرجع تقلید اجازه بگیرید ،ولو مصرف در نظر آنها یکی باشد ، واللّه العالم .
سؤال 933 ـ اگـر فـرزنـد بالغ بعد از فوت پدرش پی ببرد پدرش اهل خمس نبوده و یا بداند میزبان اهل خمس نیست تکلیف چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی در هر دو صورت برای شخصی که استفاده کرده محذوری نیست و ضمانی ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 934 ـ آیا سال خمس را می توان به سال خورشیدی قرار داد یاباید به سال قمری باشد ؟
پاسخ: بسمه تعالی سال شمسی هم صحیح است ، واللّه العالم .
سؤال 935 ـ زمین ارثی پس از فروش قیمتش چند برابر شده ، ایاخمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی زیادی قیمت در زمینی که به ارث رسیده حتی پس از فروش آن خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 936 ـ سکه طلا که هدیه است اگر به شخصی قرض داده شود ،بعد از یک سال خمس به آن تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنـچـه کـه بـه عـنـوان هدیه به شخص داده شود با قرض دادن آن ازهدیه بودن خارج نمی شود و بنابراین اگر حطیر بوده باشدخمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 937 ـ ایـن که می فرمایید هبه و هدیه اگر شی ء یسیر باشد خمس ندارد ، منظور چه مقدار است ؟توضیح بفرمایید و اگر معین فرمایید موجب امتنان است ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـنـظـور از شی ء یسیر چیز کمی است که نوعا تا آخر سال مصرف می شود ، مثل یک پیراهن ، واللّه العالم .
سؤال 938 ـ از مـحـضـر شـریـف خواستاریم که راجع به اموال ذیل معین فرمایید خمس دارند یا خیر ؟
گـوسـفـنـد : 17 راءس ، حـمار :2راءس ، دستگاه فرش آهنی : 1 دستگاه ، دستگاه فرش چوبی : 1 دسـتـگاه ، علاوه بر اینها بیست هزار تومان پول نقد دارد ، درحالی که قرض بانکی مبلغ صد هزار تومان می باشد .پسر ودختر دم بخت هم دارد .
پاسخ: بسمه تعالی چـنانچه از شیر و پنیر و پشم گوسفندها فقط برای مصرف درخانه خود ، و از الاغها برای بارکشی آذوقه و سواری برای خانواده و منزل استفاده می کند ، هم چنان که ظاهر سوال است ،خمس ندارد . دسـتگاه فرش آهنی و چوبی .وپول نقد خمس دارد .و هر مقدار از اقساط بانکی را در ضمن سال کـه پـول بـانکی رابرای مخارج آن قرض کرده بود بپردازد ، خمس ندارد .و چنانچه دستگاه فرش آهـنی و چوبی که برای مخارج سال از درآمد آنهااستفاده می کند قیمتش به اندازه مخارج سالش نـمـی رسـد ازچـیز دیگر هم مخارجش تاءمین نمی شود ، این دو دستگاه هم خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 939 ـ دادن مالیات به شهرداری آیا موجب می شود که خمس وزکات خانه داده نشود ؟
پاسخ: بسمه تعالی مالیات جای خمس و زکات محسوب نمی شود ، واللّه العالم .
سؤال 940 ـ دادن خمس به طلاب ، فقیر یا به مسجد ، چه حکمی دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی باید از مرجع تقلید خود اجازه بگیرید ، واللّه العالم .
سؤال 941 ـ شـخـصـی چـند قطعه زمین را از پدرش به ارث برده بود وبعد آنها را فروخته و با پول آنها زمینهای زراعی دیگری راخریداری نمود حالا می خواهد خمس اموالش را بپردازد آیاقیمت فعلی زمـینها را حساب کند یا قیمت زمان خرید آنها .
باتوجه به این که زمینهای به ارث رسیده مخمس نبوده اند ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنچه را که با پول زمینهای ارثی خریده تخمیس آن واجب نیست مگر این که آنها را بفروشد که در ایـن صـورت زیادی قیمت آن متعلق خمس است و اگر برای خرید زمینها علاوه بر پول زمینهای ارثـی پـول دیگر هم داده چنانچه بر آن پول اضافی سال گذشته و بعد در خرید زمین صرف شده تـخـمـیـس آن اضـافه واجب است و اگر سال نگذشته باید مقدار زمینی که در مقابل اضافه واقع می شود به قیمت فعلی تخمیس نماید ، واللّه العالم .
سؤال942 ـ پولی که برای سرمایه گذاری به کسی یا جایی داده می شود به ان خمس تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی هنگام رسید سال خمسی باید آن ره تخمیس نماید ، واللّه العالم .
سؤال 943 ـ طـلابـی کـه در مـدارس دینی مشغول تحصیل هستند و نیازمبرم به کتاب و مخارج دیگر دارند ، می شود سهم امام ( ع ) راشخصا به آنها پرداخت نمود ؟
پاسخ: بسمه تعالی باید طبق نظر مرجع تقلید خودشان عمل کنند و با اجازه اوصرف شود ، واللّه العالم .
سؤال 944 ـ در بعضی از مناطق درخت چنار و بید و مانند انها را برای ساختمان سازی استفاده می کنند .اگر درخت چنار و بید رابرای رفع نیاز خود ببرند ، خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی درخـت چنار و بید تا سالی که صرف در ساختمان شود ، نمو آن متعلق خمس است .و اگر خریده شـده بـرای صـرف در سـاختمان و یا به او هبه شده ، چنانچه در آن سال صرف شود ، مؤنه بوده و خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 945 ـ آرایـشـگری که تیغ هم می زند ، اگر پس از کوتاه کردن مو ،بقیه پول را بخواهد پس دهد ، چون به حرام مخلوط است ، آیاگرفتن آن جایز است ؟
پاسخ: بسمه تعالی مانعی ندارد ، ولی مالی را که از او گرفته در صورتی که احرازکند که مخلوط به حرام است ، باید تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 946 ـ طـلبه ای جانباز هستم .مبلغی به عنوان حقوق بازنشستگی از دولت دریافت می کنم .وغیر از درس شغل دیگری ندارم ، آیا می توانم از شهریه استفاده کنم ؟
پاسخ: بسمه تعالی در صورتی که قصدتان عالم دینی شدن است و مشغول تحصیل علوم دینی هستید ، مانعی ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 947 ـ مسجدی به علت گازکشی و لوله کشی آب ، مقروض شده است خواهشمند است بفرمایید : آیا می شود از وجوهات شرعیه برای پرداخت بدهی مسجد استفاده کرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی کـسی که برای مسجد خرج کرده یا قرض گرفته ، می تواند خرج خود یا قرضش را از سایر خیرات مثل زکات و اموالی که برای مخارج مسجد داده می شود بردارد .و با امکان ان صرف سهم امام جایز نیست ، واللّه العالم .
سؤال 948 ـ کـانـونی فعال در زمینه مسائل فرهنگی ، و احکام دینی ومعارف قرآنی در راستای فعالیت خـود ، اقـدام بـه خـرید وسایلی از جمله : کامپیوتر ، ویدئو و.. .در جهت جذب جوانان به فراگیری فرهنگ غنی اسلامی کرده است ، آیا می شود برای ادای قرضی که در این رابطه به وجود آمده است از وجوهات شرعیه استفاده نمود ؟
پاسخ: بسمه تعالی در بـعـض موارد که ضرورت اقتضا می کند ، اجازه داده می شود ،ولی کسی که می خواهد از سهم امام ـ علیه السلام ـ در این مواردبپردازد باید از مرجع تقلید خود اجازه بگیرد ، واللّه العالم .
سؤال 949 ـ وام گـرفتن از بانک ، اگر خرج مؤنه شود بعد از پرداخت وام هم خمس ندارد .
و اگر برای غـیـر مـؤنـه ، مـثـل این که زمین خریده باشد ، متعلق خمس است .ولی پول اضافه ای را که بانک می گیرد ، مثلا 200000 تومان گرفته ، ولی تا پایان باید300000 تومان پرداخت نماید .آیا سرانجام باید خمس اضافه بر اصل وام را هم بپردازد
پاسخ: بسمه تعالی در صـورتی که معامله اش با بانک شرعی بوده و به صورت قرض ربوی نبوده باشد ، مقدار اضافه بر اصل وام را چنانچه ازدرآمد سالش بپردازد ، خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 950 ـ مالیاتی که شخص برای مثلا زمینی که جزء مؤنه نیست ،می پردازد ، آیا خمس آن را هم باید بپردازد ؟
پاسخ: بسمه تعالی باید خمس آن را بپردازد ، واللّه العالم .
سؤال 951 ـ به سیدی که بیشتر از مخارج سالش داشته باشد ، می شودخمس داد ؟
پاسخ: بسمه تعالی در مـصـرف سـهـم سادات فقر معتبر است .و مراد از فقر همان فقری است که در مستحق زکات معتبر است ، واللّه العالم .
سؤال 952 ـ قـرضـی که یک ساله داده شده بود و بیشتر از آن طول کشیدیا کمتر از یک ساله داده شده بود و بیشتر از آن شد ، آیا هنگام پس گرفتن ، خمس آن لازم است ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر از اربـاح سـال است که خمسش را نداده ، باید به مجرد این که به دستش آمد تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 953 ـ اگر کالا یا یک جنسی را هدیه دهند قیمت آن چند برابرشود ، در این صورت خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی در صـورتی که هدیه خطیر باشد و خمس آن را داده باشد زیادی قیمت آن خمس ندارد .و هدیه در صـورتـی کـه هدیه خطیر نباشدخمس ندارد .وچنانچه هدیه خطیر باشد و خمس آن را نداده ،باید به قیمت فعلی تخمیس شود ، واللّه العالم .
سؤال 954 ـ کسی که سرمایه ای برای کسب گذاشته ، آیا به طور مطلق می تواند به مقدار مؤنه یک سال را کم کند یا مقید به قیودی است ؟و اگر هست ، چه قیودی ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـالـی را کـه انـسـان احـتـیاج دارد ، آن را سرمایه کسب قرار دهد وکسب دیگری ندارد که وافی مؤنه اش باشد ، در تخمیس آن مال مقدار مؤنه یک سال کم می شود ، واللّه العالم .
سؤال 955 ـ کـسـی کـه از مـجتهد جامع الشرایط اجازه دارد ، آیا می تواندخمس مؤدی خمس را طبق فتوای مجتهدی که از او تقلیدنمی کند حساب کند ؟همچنین در صورت نیاز به مصالحه واجازه ، مصالحه و اجازه نماید ، با این که از مقلد مؤدی اجازه ندارد
پاسخ: بسمه تعالی اگـر مـجـتـهـدی کـه اجازه داده محرز باشد که تقلید از او متعین است ، می تواند .و در غیر این صورت باید اجازه از مقلد مؤدی خمس باشد و بر طبق فتوای او تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 956 ـ اگـر انـسـان احتیاطا مبلغی را اضافه خمس حساب کرد بعدمتوجه شد مالی را که حساب نموده خمس آن را پرداخت کرده بود ، آیا می تواند حساب کند ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر آنـچه را که حساب کرده برای برائت ذمه اش از خمسهای احتمالی بوده و مال مذکور در آن وقت ملک او بوده ، لازم نیست خمس آن را دوباره بدهد ، واللّه العالم .
سؤال 957 ـ شـرکـت بـرای شـخـصی منزل قسطی می خرد ، یا دولت به او خانه ایی اجاره می دهد برای بیست و پنج سال اگر بعد ازپرداخت قسمتی از اقساط ، شرکت منزل را به او بخشید .درخصوص خمس این خانه راهنمایی فرمایید ؟
پاسخ: بسمه تعالی چـنـانـچـه در خانه ساکن بوده و اقساط را پرداخت نموده خمس ندارد ، ولی اگر ساکن نبوده و پـرداخـت کـرده اسـت ، بـایـد خـمـس آنها را بدهد و راجع به اصل خانه در هر دو صورت باید به حاکم شرع مراجعه و با او مصالحه کند ، واللّه العالم
سؤال 958 ـ نظر مبارک خود را در خصوص خمس سر قفلی بیان فرمایید ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر سرقفلی را از ربح بین سال خریده یا با پولی که سال بر ان گذشته خریده و معامله شخصیه بـوده یـا ایـن کـه بـه دیـن خـریـده و تـدریـجا از درآمد سال دین آن را ادا نموده ، باید به قیمت فـعـلـی تـخـمیس کند .و چنانچه از پولی بخرد که سال بر او گذشته ومعامله به ثمن کلی باشد چـنـانـکـه مـتعارف است ، به قیمت خریدتخمیس می شود ، مگر این که آن را بفروشد که در این صورت زیادی قیمت هم خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 959 ـ اشـخـاصـی که سال برای خود قرار نداده اند و شروع کسبشان معلوم نیست با فرض علم به زیـادی ربـح از مؤنه سال فی الجملة آیا مقتضای علم اجمالی احتیاط به وجوب خمس جمیع ارباح سال است یا اعطاء خمس یک روز از سال کفایت می کند و در صورتی که علم به زیادی ربح از مؤنه سنه نداردحکم چیست ؟
پاسخ: بسمه تعالی مـقـداری را که می داند ربح داشته باید تخمیس نماید مگر این که بداند صرف در مؤنه همان سال نـمـوده اسـت و اگـر در اثـنـاء سـال چیزی خریده که مؤنه نبوده خمس قیمت فعلی آن را بدهد وچنانچه پس از گذشت سال خریده فقط خمس آن ربح را بایدبدهد و در موارد شک بنابر احتیاط با حاکم شرع مصالحه نماید ،واللّه العالم .
سؤال 960 ـ اگـر پـولی از دستگاه حکومتی غیر اسلامی به دست آیدتصرف در آن چه حکمی دارد ؟چه زمانی بر آن خمس تعلق می گیرد
پاسخ: بسمه تعالی آنچه تا آخر سال باقی می ماند باید تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 961 ـ حقوقی که بعد از بازنشستگی پرداخت می گردد خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی به مقداری که داده اند پس از گذشت سال هر چه باقی ماند خمس آن واجب است ، اللّه العالم .
سؤال 962 ـ هدیه ای که در طول سال مورد استفاده قرار نگیرد خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی هدیه کم ارزش خمس ندارد ولی اگر خطیر باشد و تا یک سال صرف در مؤنه نشود خمس دارد ، واللّه العالم
سؤال 963 ـ با پول ارث سهم کارخانه ای خریداری می شود ، آیا سودحاصل از سهم خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی در صورتی که سهم کارخانه را به پول ارث بخرد زیادی آن بعداز فروش ، و همچنین منافع و سود کارخانه که تدریجا حاصل می شود ، چنانچه زائد بر مؤنه سال باشد خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 964 ـ خـانم جهیزیه خود را در خانه شوهر تنها به پذیرایی ویژه از مهمان ، اختصاص داده ، خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی در فرض مزبور خمس آنها لازم نیست ، واللّه العالم .
سؤال 965 ـ اگـر کـسـی مقداری پول به شخصی ببخشد وی با آن پول چیزی بخرد که قیمت آن چند برابر شود ، آیا بر اضافه بر آن خمس واجب می شود ؟و چه وقت ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر آن چیز را به قصد تجارت و فروش خریده باشد زیادی قیمت آن را در آخر سال باید تخمیس نـماید .و چنانچه آن را برای نگه داشتن خریده ـ نه برای فروش ـ هر وقت آن را فروخته بایدزیادی قیمت آن را تخمیس نماید ، واللّه العالم .
سؤال 966 ـ بـیشتر کارگران با تلاش توان فرسایی ، پس از سالهاتوانسته اند خانه ای به اندازه شاءن خود بـسـازنـد .بـعضی در آن هنگام فکر خمس نبودند یا جاهل به احکام بوده اند .اکنون متوجه اشتباه شده اند و می خواهند سال معین کنند ، ولی بعضی از نمایندگان آنها را تحت فشار قرار می دهند ، و ممکن است متنفر گردند .استدعا دارد آنها را از خمس منزل و ماشین خصوصی عفو فرماییدد ، با این شرط که در آینده اگر توانایی مالی پیدا کردند ، بپردازند ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنـچـه از پـس انداز سال بر ان گذشته خمس دارد .و ماشین واثاث البیت اگر از پولی که خمس داشـت خـریـده خـمـس نـدارد ، ولی خمس پول را باید بدهد و اگر خانه را شرکت یا دولت به او داده اگر همان موقع در آن ساکن شده ـ ولو بعدا اقساط او را بدهد آخمس ندارد .و اصل خانه را با حاکم شرع به مقدار کمی مصالحه کند ، واللّه العالم .
سؤال 967 ـ سـرقـفـلـی مـغـازه ای که 15 سال پیش خریده ایم ، آیا خمس آن را باید به قیمت فعلی باید بپردازیم یا به قیمت همان سال قبل ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر از پـولـی کـه سال بر آن گذشته سرقفلی را بخرد ، خمس همان پول را بدهد .واگر از ربح ضـمـن سـال خـریده ، قیمت فعلی راتعیین کرده خمس قیمت فعلی را می دهد .واگر از هر دو خریده ،هر کدام را به نسبت حساب می کند ، واللّه العالم .
سؤال 968 ـ شـخـصی در مدت چند سال خانه مسکونی مورد نیاز خودرا از راه وام یا درآمد کارمندی یا کارگری پیش پدر ، مدت یک سال و چندی قسمتی از آن را ساخته و در آن ساکن شده ، و دریک یا چند سال دیگر قسمتهای دیگر آن را می سازد .و در این بین مقداری از ابزار ساختمان آن از آهن یا چیزهای دیگر سال بر آن می گذرد ، آیا خمس به آنها تعلق می گیرد ؟
پاسخ: بسمه تعالی آنـچه از مصالح را قبل از سکونت در ساختمان به کار برده ، یاباقی مانده ، چنانچه از ربح بین سال پـولـش پرداخته ، باید خمس را به قیمت فعلی بنا و اجزای باقی مانده بپردازد .
و اگر از ربحی که سال بر آن گذشته و خمس آن را نداده پولش را پرداخته خمس همان مبلغ پرداختی را باید بدهد .وآنـچـه از اقـسـاط وام قـبـل از سکونت از ربح پرداخته ، خمس آنها را نیز باید بدهد وآنچه بعد از سکونت از ربح همان سال ساخته خمس ندارد ، ولی زاید پس از سال خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 969 ـ آیا هدیه خمس دارد ؟اگر هدیه را به پول مبدل نمود ، بازهم خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگـر هدیه چیز محقری باشد یا پول را تبدیل به چیزی که مجردنیاز است بنماید ، خمس ندارد .و اگر محقر نباشد و تبدیل به چیزی شود که از قبل از مؤنه نیست ، باید تخمیس شود ، واللّه العالم .
سؤال 970 ـ کـتابهایی که یک طلبه برای تحقیقات ، تدوین مقالات ،تاءلیف کتب و.. .خریداری می کند ، اگر زیاد هم باشد ، خمس آنها چه حکمی دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی چنانچه مورد نیاز باشد خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 971 ـ اگر با صرفه جویی از شهریه طلاب ، در پایان سال چیزی اضافه آید ، خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی اگر معلوم نباشد که از سهم امام ـ علیه السلام ـ است یا نه بایدتخمیس شود ، واللّه العالم .
سؤال 972 ـ اگـر مـیت از مجتهدی تقلید می کرده و وارث از مجتهددیگر ، آیا مالی را که قبل از فوت ، خمس به آن تعلق گرفته ، به چه کسی بپردازد ؟
پاسخ: بسمه تعالی ورثه ، خمس آن اموال را ، علی الاحوط ، باید به مرجع تقلید خودبدهند ، واللّه العالم .
سؤال 973 ـ اگـر انـسـان چیزی را یقینا برای هدیه خریداری کرده ، کنارگذاشت .اهدا نکرده است تا سال خمس رسید با توجه به این که آن را قطعا هدیه خواهد کرد خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی خمس دارد ، واللّه العالم .
سؤال 974 ـ مـالـی کـه انسان ارث می برد و ترقی قیمت پیدا می کند ، اگرآن را بفروشد ، مبلغ افزوده خمس دارد ؟
پاسخ: بسمه تعالی خمس ندارد ، واللّه العالم .
سؤال 975 ـ ایـا زمـینی که با پول غیر مخمس خریداری شده خمس دارد ، و اگر خمس دارد به قیمت خرید یا به قیمت فعلی
پاسخ: بسمه تعالی اگر با پولی که سال بر آن گذشته ، خریده شده خمس آن پول راباید بپردازد .و چنانچه آن زمین را به قصد فروش خریده زیادی قیمت آن را هم باید تخمیس کند ، واللّه العالم .
سؤال 976 ـ کـشاورز هنگام بذرپاشی ، خمس بذر را پرداخت نکرده ،ایا خمس همه بذر را براورد کند یا همان مقدار بذر را پاسخ: بسمه تعالی باید خمس بذر را ـ به قیمتی که در وقت پاشیدن داشت ـ بدهد ،واللّه العالم .
سؤال 977 ـ مـصالحه در حقوق شرعیه را تعریف کنید و چیزهایی که مصالحه می شود نام ببرید و تعریف کنید چگونه مصالحه بشود ؟
پاسخ: بسمه تعالی مصالحه با حاکم شرع در موارد شک در تعلق حق شرعی یا شک در مقدار آن است که حاکم شرع یا وکیل او بمقدار مناسب بامورد مصالحه می کند .و مواردی که تعلق حق مقدار آن معلوم است جای مصالحه نیست ، واللّه العالم .
سؤال 978 ـ آیـا اجـازه مـی فـرمـایید از سهم امام ـ علیه السلام ـ قرآن خریده و به هیئتهای قرآن هدیه نماییم ؟
پاسخ: بسمه تعالی مواردی که ضرورت باشد و از وجوه دیگر تاءمین نشود ، به اجازه خاص احتیاج است ، واللّه العالم
|
