(۱۷۲) پرهیز از درآمدهای نامشروع و مذمّت حرام‌خواری
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ.
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّهِ اَلصَّالِحِين وَ رَحمَةُ الله
پرهیز از درآمدهای نامشروع و مذمّت حرام خواری
خداوند متعال در قرآن کریم دربارۀ پرهیز از درآمدهای نامشروع میفرماید:
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ إِلاّ أَنْ تَکُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْکُمْ...»؛
اى کسانى که ایمان آوردهاید، اموال یکدیگر را به باطل (به ناحقّ و از طریق غیر مشروع) نخورید، مگر آن که تجارتى باشد که هر دو طرف بدان رضایت داده باشید.
سورۀ نساء، آیۀ ٢٩.
در روایات اهل بیت (علیهم السلام) ، آثار سوء و بدی برای حرام‌خواری ذکر شده است، از جملۀ آنها بیبرکتی در اموال، عدم قبولی عبادات، عدم اجابت دعا، قساوت قلب و تأثیر منفی در نسل است.
در مذمّت حرام‌خواری از پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) روایت شده که فرمودند: «عبادت کردن با وجود حرام‌خوارى، مانند ساختن بنایى است بر روى شن» (و در نقلی: مانند ساختن بنایی بر روى آب است).
بحار الأنوار، ج۱۰۰، ابواب المکاسب، باب۱، ص۱۶، ح۷۳.
در حدیث دیگر نقل شده که آن حضرت(صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند: «همانا رد کردن یک دانق* حرام نزد خداوند متعال برابر است با هفتاد هزار حج قبول شده».
* دانق (معرّب دانگ فارسى): یک ششم درهم، و درهم سکّۀ نقره بوده است.
بحار الأنوار، ج۱۰۰، ابواب المکاسب، باب۱، ص۱۲، ح۵۱.
منقول است هنگامى که عمر بن سعد سپاهیان خود را براى جنگ با حضرت ابا عبداللّه الحسین(علیه السلام) و اصحابش(علیهم السلام) آماده کرد و از هر سو آن حضرت(علیه السلام) را در محاصره گرفتند، امام حسین(علیه السلام) به سوى دشمن بیرون آمدند و آنان را به سکوت دعوت کردند، امّا خاموش نشدند، خطاب به آنان فرمودند:
«واى بر شما! شما را چه زیان که به من گوش دهید و گفتار مرا که به راه رشد و سعادت فرا مى‌خوانم بشنوید، هر کس از من پیروی کند از هدایت شدگان است و هر کس مخالفت ورزد از هلاک شدگان است و همۀ شما از من نافرمانى مىکنید و به سخنان من گوش نمىدهید؛ زیرا شکم‌هایتان از حرام پُر شده و بر دلهایتان مُهر (غفلت) خورده است...».
همان، ج۴۵، تتمّة أبواب ما یختصّ بتاریخ الحسین بن علیّ(علیهماالسلام)، بقیّة الباب۳۷، ص۸.
روایت شده که امام صادق(علیه السلام) فرمودند: کسب حرام آثارش در ذرّیّه (فرزندان و نسل) آشکار میشود.
وسائل الشیعه، ج17، ابواب ما یکتسب به، باب۱، ص۸۱ و ۸۲، ح۳.
از امام صادق(علیه السلام) در مورد آیۀ «وَقَدِمْنا إِلىٰ ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً»* سؤال شد، حضرت(علیه السلام) فرمودند: به خدا قسم آنان کسانی هستند که اعمالشان از پارچههای کتان قبطی سپیدتر بود، امّا چون به حرامی بر میخوردند، از آن خودداری نمیکردند.
* سورۀ فرقان، آیۀ ۲۳: «و ما به سراغ اعمالى که آنها انجام دادند میرویم و همه را همچون ذرّات غبار پراکنده در هوا میکنیم».
وسائل الشیعه، ج۱۷، ابواب ما یکتسب به، باب۱، ص۸۱ و ۸۲، ح۶.
ابو حمزۀ ثمالی از امام باقر(علیه السلام) نقل میکند که رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) در خطبۀ حجّة الوداع فرمودند: «آگاه باشید همانا روح الامین (جبرئیل) به من خبر داد که هیچ کس نمیرد تا رزق و روزیش را به‌طور کامل دریافت کند، پس از خدا بترسید و در طلب رزق و روزی میانه‌روی نمایید و دیر رسیدن روزی شما را وادار نکند که آن را از راه معصیت خدا (راه غیر حلال) طلب کنید، چون خداوند متعال روزیها را بین خلق خود به‌طور حلال تقسیم کرده و آن را از راه حرام قسمت نکرده است، پس کسی که تقویٰ پیشه کند و صبر نماید، خداوند متعال رزق و روزی او را از راه حلال نصیبش مینماید و کسی که پرده‌دری کند و شتاب‌زده عمل نماید و آن را از راه غیر حلال به دست آورد، از رزق حلالی که برای او در نظر گرفته شده، همان مقدار کم میشود و در روز قیامت نیز به خاطر کسب حرام، مورد محاسبه و بازخواست قرار میگیرد».
تهذیب الأحکام، ج۶، کتاب المکاسب، باب۹۳، ص۳۲۱، ح۱.
|
